Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp Ứng dụng CNTT và chuyển đổi số nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán lớp 5 Sáng kiến kinh nghiệm lớp 5

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp Ứng dụng CNTT và chuyển đổi số nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán lớp 5 giúp thầy cô tham khảo, khéo léo sử dụng công nghệ thông tin vào dạy môn Toán giúp người học làm chủ kiến thức, kỹ năng cần thiết.

Qua đó, giúp học sinh tiếp cận môn Toán một cách trực quan, sinh động và thú vị. Vậy mời thầy cô tham khảo thêm SKKN: Biện pháp đưa giáo dục STEM vào dạy học nhằm nâng cao năng lực cốt lõi môn Khoa học 5 để có thêm nhiều kinh nghiệm.

SKKN: Một số biện pháp Ứng dụng CNTT và chuyển đổi số nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán lớp 5

I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN

1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp Ứng dụng CNTT và chuyển đổi số nhằm nâng cao chất lượng dạy - học môn Toán lớp 5”

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng dạy môn Toán lớp 5 trong trường Tiểu học.

3. Tác giả :

Họ và tên: ......................................

Ngày/tháng/năm sinh: ...................

Chức vụ, đơn vị công tác: .........................................................

Điện thoại DĐ:............................................................................

4. Đơn vị áp dụng sáng kiến:

Tên đơn vị: .................................................................................

Địa chỉ: ....................... Điện thoại: .............................................

II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP ĐÃ BIẾT:

Năm học.... là năm học thứ tư thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới và hưởng ứng ngày chuyển đổi số Quốc gia đầu tiên, ngày 10 tháng 10 năm 2022. Trong bối cảnh đó, bản thân tôi là người giáo viên đang trực tiếp giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm tại trường Tiểu học ......... luôn ý thức được rằng: Việc ứng dụng chuyển đổi số là việc làm cần thiết trong dạy học và giáo dục học sinh. Đó là một công việc khó khăn vất vả của người giáo viên đòi hỏi chúng ta phải tâm huyết, làm việc khoa học, không ngừng sáng tạo, đổi mới để bắt kịp xu hướng phát triển của xã hội và ngành giáo dục trong thời đại công nghệ 4.0

Năm học mới. này, xu hư....ớng chuyển đổi số trong giảng dạy, học tập cần được nhân rộng, các thiết bị thông minh được lắp đặt tại các lớp học như máy tính, máy chiếu đã được đưa vào sử dụng. CNTT là ngành ứng dụng công nghệ quản lí và xử lí thông tin là sử dụng máy tính và phần mềm máy tính để chuyển đổi, lưu trữ, bảo vệ, xử lí, truyền và thu thập thông tin. Trong thời đại hiện nay, CNTT là công cụ đắc lực hỗ trợ đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập và giáo dục. Chính vì vậy trong những năm gần đây Bộ Giáo Dục luôn có những công văn, chỉ thị hướng dẫn về việc ứng dụng CNTT trong công tác dạy học và giáo dục. Mục tiêu cuối cùng của việc ứng dụng CNTT trong dạy học là nâng cao một bước cơ bản chất lượng học tập cho học sinh, tạo ra một môi trường giáo dục mang tính tương tác cao.

Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, chuyển đổi số chính là xu hướng của xã hội và đặc biệt là trong giáo dục. Việc áp dụng công nghệ vào giáo dục có vai trò vô cùng lớn, tạo nên bước ngoặc phát triển cho giáo dục. Đối với môn Toán ở Tiểu học thì môn Toán lớp 5 là một trong những môn cần có nhiều đồ dung trực quan đa dạng để dẫn dắt học sinh tiếp thu bài, thực hành bài nhanh và hiệu quả. Mặc dù bộ đồ dùng dạy Toán đã được cung cấp nhưng còn hạn chế. Bởi vì chỉ có một số hình để hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài học. Phần thực hành luyện tập chỉ có một số hình vẽ hoặc tranh ảnh để minh họa cho một số bài. Bên cạnh đó, khi lên lớp giáo viên lại kết hợp với những phương pháp giảng dạy truyền thống như: Đàm –thoại, thuyết trình nêu vấn đề, hỏi-đáp…khiến cho học sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ động, dễ nhàm chán, thiếu sự tương tác giữa các em học sinh.

- Về phía giáo viên: Một số giáo viên chưa nhận thức hết về vài trò và tầm quan trọng của việc ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong quá trình dạy và học. Họ cho rằng rất khó thực hiện và để thực hiện được mất rất nhiều thời gian nghiên cứu, tìm tòi. Chính vì vậy trong quá trình giảng dạy,thường sử dụng các phương pháp, hình thức dạy học truyền thống có kết hợp với ứng dụng công nghệ thông tin nhưng không thường xuyên, làm cho không khí tiết học chưa sôi nổi, chưa khơi gợi được sự hứng thú học tập ở các em học sinh.

- Về phía học sinh: Bên cạnh việc học tập trên các thiết bị thông minh, một bộ phận các em học sinh lợi dụng việc học tập để làm việc riêng như: truy cập vào những trang web không mang ý nghĩa học tập, giáo dục, chơi game,....

- Về phía phụ huynh :Thực tế hiện nay, đa số phụ huynh học sinh đều có các thiết bị hiện đại như điện thoại thông minh, máy tính, kết nối Internet ... nhưng do đối tượng học sinh tiểu học còn nhỏ các em chưa có ý thức trong việc sử dụng các thiết bị này nên phụ huynh chưa yên tâm để cho con sử dụng. Bên cạnh đó họ chưa hiểu được vai trò và tầm quan trọng của việc ứng dụng CNTT và chuyển đổi số vào trong dạy và học nên họ cho rằng nó không thiết thực, không có hiệu quả.

Qua quá trình nghiên cứu tìm tòi tôi nhận thấy rằng ứng dụng CNTT và các phần mềm chuyển đổi số vào trong công tác giảng dạy lớp mang lại rất nhiều lợi ích thiết thực. Vì vậy, tôi chọn đề tài “Một số biện pháp ứng dụng CNTT và chuyển đổi số nhằm nâng cao chất lượng dạy - học môn Toán lớp 5” nhằm đáp ứng nhu cầu đổi mới hiện nay. Đó là một trong những phương pháp mới và có nhiều ưu điểm khi áp dụng vào quá trình giảng dạy hiện nay.

* Thuận lợi:

- Xu hướng công nghệ số không gian giảng dạy, học tập đang được phổ biến và nhân rộng hiện nay. Các thiết bị điện tử thông minh như: điện thoại thông minh, máy tính bảng, laptop,.... hiện nay rất phổ biến và đều được phủ sóng Internet rộng khắp.

- Hiện nay nhu cầu và mức độ tiếp cận với công nghệ số ngày càng phố biến ở mọi lứa tuổi. Vì vậy, việc sử dụng và áp dụng công nghệ số vào giáo dục ngày nay đã không còn xa lạ với các em học sinh.

- Phụ huynh quan tâm đến việc học tập và rèn luyện của các con. Có sự phối kết hợp chặt chẽ với nhà trường, giáo viên chủ nhiệm.

- Phụ huynh luôn cố gắng tạo mọi điều kiện để có đủ thiết bị cho con em được tiếp cận, học tập theo hướng công nghệ số.

* Khó khăn:

- Một số em còn thụ động, chưa chăm học còn phải để thầy cô nhắc nhở về ý thức học tập và rèn luyện.

- Bên cạnh việc học tập trên các thiết bị thông minh, một bộ phận các em học sinh lợi dụng việc học tập để làm việc riêng như: truy cập vào những trang web không mang ý nghĩa học tập, giáo dục, chơi game,....

- Do một số em chưa được tiếp cận nhiều với công nghệ thông tin nên việc thao tác trên máy tính, hoặc điện thoại thông minh còn gặp nhiều lúng túng.

III. NỘI DUNG GIẢI PHÁP ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN.

1. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến.

* Giải pháp 1: Nâng cao nhận thức cho giáo viên, phụ huynh và học sinh về tầm quan trọng của việc ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong giai đoạn hiện nay.

Để giảng dạy có hiệu quả và phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội, giáo viên là yếu tố quyết định hàng đầu trong việc thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy. Với sự nhận thức đúng đắn, với tinh thần trách nhiệm và sự quyết tâm cao, kỹ năng sử dụng thiết bị dạy học và tổ chức hướng dẫn học sinh học tập tốt là những phẩm chất cần thiết của người giáo viên trong nhàtrường.Bản thân mỗi giáo viên trước hết phải nhận thức được vị trí, vai trò, trách nhiệm của mình trong mỗi tiết học. Chỉ khi nhận thức đúng thì bản thân mới chuyển hóa được nhu cầu, đòi hỏi của xã hội thành động cơ mục đích của cá nhân, từ đó mới chủ động, tích cực, tự giác phấn đấu tự học, tự bồi dưỡng.

Ngay từ đầu năm học, giáo viên cần xây dựng cho mình kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng CNTT và chuyển đổi số.Trong kế hoạch này cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, hình thức, phương pháp, thời gian tự học, tự bồi dưỡng. Sau khi lập được kế hoạch, mỗi người phải có quyết tâm, có ý thức trách nhiệm, có tinh thần chủ động, kiên trì vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành mục tiêu đặt ra.

Thực tế hiện nay, đa số phụ huynh học sinh đều có các thiết bị hiện đại như điện thoại thông minh, máy tính, kết nối Internet ... nhưng do đối tượng học sinh tiểu học còn nhỏ các em chưa có ý thức trong việc sử dụng các thiết bị này nên phụ huynh chưa yên tâm để cho con sử dụng. Do đó, tuyên truyền để phụ huynh hiểu và thấy được ứng dụng CNTT, chuyển đổi số trong giảng dạy và giáo dục học sinh của nhà trường là vô cùng cần thiết và đem lại nhiều thuận lợi cho học sinh và cả phụ huynh. Bởi, trong giai đoạn diễn biến phức tạp của các loại dịch bệnh, ảnh hưởng thời tiết,... có thể làm gián đoạn việc học tập của các em. Nên áp dụng chuyển đổi số vào trong giáo dục giúp việc dạy và học của giáo viên và học sinh được diễn ra một cách liên tục và chủ động hơn. Đồng thời, cũng giúp cho việc tự học của các em được linh hoạt hơn, việc cập nhật các kiến thức mới cũng dễ dàng và chủ động hơn làm thúc đẩy sự tìm tòi, ham học hỏi và tinh thần tự học cũng được củng cố và nâng cao. Không những thế, phụ huynh cũng dễ dàng trao đổi với giáo viên, nắm bắt tình hình học tập của con nhanh chóng và thuận tiện hơn, khi kèm con học tập trên các thiết bị thông minh, phụ huynh dễ dàng đánh giá được kết quả học tập của con.

Ngay buổi họp huynh đầu năm học, tôi đã tuyên truyền đến các bậc phụ huynh sự cần thiết và vai trò của việc ứng dụng các nền tảng công nghệ số vào trong dạy và học; tôi hướng dẫn phụ huynh cách quản lý và giúp con sử dụng các thiết bị thông minh. Đồng thời tôi cũng đưa ra những hình ảnh, việc ứng dụng CNTT của giáo viên, của nhà trường trong các hoạt động dạy học và giáo dục đang diễn ra như: các nhóm zalo, các ứng dụng thu qua tài khoản, các nội dung thông báo, tuyên truyền qua trang Web, sử dụng các thiết bị dạy học số trong các giờ dạy, sử dụng các phần mềm giao bài tập, các video hướng dẫn học... Từ đó phụ huynh hiểu được sự cấp thiết của công nghệ thông tin, chuyển đổi số và có sự đầu tư đúng đắn cho con em mình trong việc học tập.

Đến nay, lớp tôi đã có 90% phụ huynh có điện thoại thông minh, có 11/31gia đình học sinh có máy tính, 30/31 có mạng Internet.

*Giải pháp 2: Kết hợp giữa dạy học truyền thống với dạy học trên các nền tảng công nghệ số.
Ứng dụng CNTT, sử dụng các nền tảng công nghệ số trong giảng dạy và giáo dục học sinh, giúp các em hứng thú hơn trong mỗi tiết học. Song đối với học sinh tiếu học, khả năng tiếp thu kiến thức các môn học của các em chưa nhanh, đặc biệt là môn Toán lớp 5. Đây là một môn học có nhiều con số, công thức toán học và các bài tập trừu tượng với những phép tính phức tạp nên giáo viên cần phải sử dụng các phương pháp dạy học truyền thống như vấn đáp, gợi mở, nêu vấn đề, trực quan ... để tổ chức, hướng dẫn học sinh khám phá, tìm ra kiến thức bài học.

Bên cạnh đó, trong các giờ học, tôi thường ƯDCNTT khi khởi động tiết học, khi minh họa các bài toán trừu tượng hay các video giới thiệu nội dung của bài học, các trò chơi, các bài tập tương tác .... Các phần mềm tôi hay sử dụng trong các tiết học như: Azota, Plickers, Zoom, Picker Wheel...

Ví dụ: Ở trên lớp, tôi có sử dụng phần mềm Plickers để kiểm tra, ôn tập kiến thức cho các em. Nhờ có phần mềm này mà tôi kiểm tra nhanh được đáp án của học sinh, giúp tiết kiệm thời gian và tiết học trở nên thú vị, hấp dẫn hơn.

Đặc biệt, trong các tiết học, khi gọi học sinh hay nhóm chia sẻ bài, không phải lúc nào cũng gọi các em giơ tay mà có những tiết học tôi đã sử dụng phần mềm Picker Wheel thiết kế vòng quay ngẫu nhiên, có thể các em tự nhấn quay hoặc giáo viên cho máy quay tự động để chọn học sinh, nhóm lên trình bày. Vì có những em nhút nhát ít giơ tay, khi cô giáo gọi bắt buộc các em phải lên nhưng các em trình bày, chia sẻ không tự nhiên, hiệu quả không cao. Cách sử dụng vòng quay ngẫu nhiên này đã thực sự tạo được hứng thú đối với các em.Qua đó đã phát triển được năng lực tự chủ, năng lực tự tin trong giao tiếp.

Ở nhà, tôi đã sử dụng phần mềm Zoom để trao đổi trực tuyến với các em nhằm giải đáp những khó khăn thắc mắc trong quá trình ôn lại bài học trên lớp. Việc làm này giúp các em khắc sâu kiến thức một lần nữa, ngoài ra còn giúp các em yếu hơn có thêm cơ hội để giải quyết các khó khăn trong quá trình học tập trên lớp.

....

>> Tải file để tham khảo toàn bộ tài liệu!