Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 114 Kết nối tri thức Ngữ văn lớp 12 trang 114 sách Kết nối tri thức tập 2

Eballsviet.com sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 12: Thực hành tiếng Việt trang 114, hướng dẫn trả lời câu hỏi trong SGK.

Nội dung chi tiết của tài liệu được đăng tải ngay sau đây. Mời bạn đọc cùng tham khảo để chuẩn bị bài.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 114

Giữ gìn và phát triển tiếng Việt

Câu 1. Xác định dấu hiệu cho thấy người viết không tuân thủ chuẩn tiếng Việt trong những câu sau:

a. Tôi đã xem bộ phim đỏ rùi nhưng không thích lém.

b. Nhà trường quy định học sinh không được ghi các comment vào sách mượn của thư viện.

c. Do sự phát triển của trí tuệ nhân tạo khiến cho việc lựa chọn ngành nghề ngày nay có sự thay đổi mạnh mẽ và sâu sắc.

Hướng dẫn giải:

a. Dấu hiệu: các từ “rùi”, “lém”

b. Dấu hiệu: “comment” từ tiếng Anh, trong tiếng Việt có từ thay thế được.

c. Dấu hiệu: diễn đạt lủng củng

Câu 2. Tìm những từ ngữ mới thể hiện sự phát triển của tiếng Việt tương tự các từ ngữ thuộc một trong hai nhóm sau:

a. thư viện số, kinh tế tri thức, chính phủ điện tử, cư dân mạng, công dân toàn cầu

b. photocopy, video, VIP

Hướng dẫn giải:

a. Thay thế bằng những từ ngữ liên quan đến công nghệ và xã hội:

- Xã hội thông tin

- Trí tuệ nhân tạo (AI)

- Internet

- Điện toán đám mây

- ….

b. Thay thế những từ bằng tiếng anh:

- Livestream

- CEO, KOL

- Trending

- Map

- ….

Câu 3. Mỗi từ ngữ in đậm trong những câu dưới đây có các nghĩa khác nhau. Hãy cho biết các nghĩa của mỗi từ ngữ, suy đoán xem trong những nghĩa đó, nghĩa nào có trước, nghĩa nào có sau và giải thích cơ sở của sự suy đoán.

a. Các cụ ông say thuốc
Các cụ bà say trầu
Còn con trai con gái
Chỉ nhìn mà say nhau.

(Phan Thị Thanh Nhàn, Đám cưới ngày mùa)

b.

- Đội cứu hoả đến chữa cháy kịp thời, cứu được nhiều người và tài sản ở khu chung cư.

- Đó chỉ là phương án chữa cháy, chứ không phải được dự tính từ trước.

Hướng dẫn giải:

a. Từ “say”:

- “Các cụ ông say thuốc” và “Các cụ bà say trầu”: trạng thái mất kiểm soát của bản thân do sử dụng đồ có chất kích thích.

=> Nghĩa cơ sở

- “Chỉ nhìn mà say nhau”: mê mẩn, đắm chìm vào một mối quan hệ hay một người nào đó.

=> Nghĩa có sau.

b. Từ “chữa cháy”:

- “Đội cứu hoả đến chữa cháy kịp thời”: hành động dập tắt đám cháy đang xảy ra

=> Nghĩa cơ sở, nghĩa có trước.

- “Đó chỉ là phương án chữa cháy”: giải quyết một vấn đề xảy ra bất ngờ

=> Nghĩa có sau.

Câu 4. Phân tích cách dùng từ ngữ rất riêng của Xuân Diệu ở đoạn thơ sau trong bài Vội vàng:

Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!

Hướng dẫn giải:

- Sử dụng đại từ nhân xưng “ta” kết hợp với động từ mạnh:

• “Ta muốn thâu: khao khát chiếm lĩnh, ôm trọn
• “Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,/Cho no nê thanh sắc của thời tươi”: từ ngữ mạnh mẽ, giàu sức gợi cảm để miêu tả cảm giác say mê, cuồng nhiệt trước vẻ đẹp của mùa xuân
• “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi”: hình ảnh ẩn dụ táo bạo, thể hiện khao khát được hòa nhập, được tận hưởng trọn vẹn hương vị của cuộc sống.

- Sử dụng các từ ngữ miêu tả màu sắc, âm thanh:

• “Non nước, và cây, và cỏ rạng”: từ ngữ gợi tả màu sắc tươi sáng, rực rỡ của thiên nhiên
• “Chếnh choáng mùi thơm”, “đã đầy ánh sáng”, “no nê thanh sắc”: từ ngữ gợi tả âm thanh, cảm giác để miêu tả vẻ đẹp say đắm của mùa xuân.

- Sử dụng cấu trúc câu đặc biệt: “Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều”; “Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,/Cho no nê thanh sắc của thời tươi”

Câu 5. Có những cách diễn đạt của Xuân Diệu khi mới xuất hiện bị chê là viết như Tây. Theo bạn, trong đoạn thơ ở bài tập 4 trên đây, cách diễn đạt nào có thể được gọi là “Tây”, xa la với cách nói thông thường của người Việt? Hiện nay, ấn tượng về nét “Tây” trong những cách diễn đạt đó của Xuân Diệu có thay đổi gì không? Bạn nhận xét như thế nào về điều đó?

Hướng dẫn giải:

- Cách diễn đạt “Tây” trong thơ Xuân Diệu: “thâu trong một cái hồn nhiều”; “cho chếnh choáng mùi thơm”; “cho đã đầy ánh sáng”; “cho no nê thanh sắc”; “hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi”

- Hiện nay ấn tượng về nét “Tây” trong những cách diễn đạt đó của Xuân Diệu có thay đổi

- Nhận xét: những cách diễn đạt này phù hợp với thời đại, thể hiện sự hòa nhập của văn hóa Việt Nam với văn hóa thế giới.

Câu 6. Tìm một số dẫn chứng cho thấy sự độc đáo trong cách sử dụng tiếng Việt của các nhà văn, nhà thơ mà bạn biết.

Hướng dẫn giải:

- Nguyễn Du: “Trăm năm đành lỗi tại hồng nhan” (Truyện Kiều)

- Hàn Mặc Tử: “Vườn ai mướt quá, xanh như Ngọc”