Soạn bài Đi lấy mật - Kết nối tri thức 7 Ngữ văn lớp 7 trang 18 sách Kết nối tri thức tập 1

Eballsviet.com sẽ cung cấp đến các bạn học sinh tài liệu Soạn văn 7: Đi lấy mật với kiến thức hữu ích về tác phẩm.

Tài liệu này sẽ giúp ích cho các bạn học lớp 7 sinh khi chuẩn bị bài cùng theo dõi ngay sau đây.

1. Soạn bài Đi lấy mật siêu ngắn

Câu 1. Đoạn trích có những nhân vật nào? Em hãy chỉ ra mối quan hệ giữa các nhân vật đó.

Hướng dẫn giải:

- Các nhân vật: An, Cò, tía nuôi và má nuôi.

- Mối quan hệ giữa các nhân vật: người thân trong một gia đình

Câu 2. Nêu cảm nhận về nhân vật tía nuôi của An. Cảm nhận của em dựa trên những chi tiết tiêu biểu nào?

Hướng dẫn giải:

- Cảm nhận: từng trải, giàu kinh nghiệm và yêu thương con cái.

- Chi tiết tiêu biểu:

• Đi trước để dẫn đường: “Lâu lâu ông lại vung tay lên một cái, đưa con dao rừng rất sắc phạt ngang một nhánh gai và dùng cái mẩu cong ở đầu lưỡi dao dài có đến sáu bảy tấc, ấy lôi phăng nhánh gai chắn đường vứt ra một bên để lấy lối đi”.
• Khi thấy An mệt, ông đã bảo các con dừng lại ăn cơm và nghỉ ngơi: “Thôi, dừng lại nghỉ một lát. Bao giờ thằng An đỡ mệt, ăn cơm xong hẵng đi…”.

Câu 3. Cảnh sắc thiên nhiên rừng U Minh được nhà văn tái hiện qua cái nhìn của ai? Em hãy nhận xét khả năng quan sát và cảm nhận về thiên nhiên của nhân vật ấy.

Hướng dẫn giải:

• Cảnh sắc thiên nhiên rừng U Minh được tái hiện qua cái nhìn của An.
• Khả năng quan sát và cảm nhận của An: tinh tế, giàu trí tưởng tượng

Câu 4. Theo em, nhân vật Cò là một cậu bé sinh ra và lớn lên ở đâu? Điều gì khiến em khẳng định như vậy?

Hướng dẫn giải:

Cò sinh ra và lớn lên ở đất rừng phương Nam vì cậu quen thuộc với địa hình, biết nhiều kiến thức về mảnh đất này.

Câu 5. Nhân vật An đã được nhà văn miêu tả qua những chi tiết nào (ngoại hình, lời nói, hành động, suy nghĩ, cảm xúc, mối quan hệ với các nhân vật khác…)? Em hãy dựa vào một số chi tiết tiêu biểu để khái quát đặc điểm tính cách của nhân vật An.

Hướng dẫn giải:

- Lời nói: “Chịu thua mày đó, tao không thấy con ong mật đâu cả!”, “Sao biết nó về cây này mà gác kèo”, “Kèo là gì, hở mả?”...

- Hành động: chen vào giữa, quảy tòn ten một cái gùi bé; Đảo mắt khắp nơi để tìm bầy ong mật; Reo lên khi nhìn thấy bầy chim đẹp ; Ngước nhìn tổ ong như cái thúng…

- Suy nghĩ: những lời má nuôi kể, về thằng Cò…

- Trạng thái, cảm xúc: mệt mỏi sau một quãng đường dài, vui vẻ và thích thú khi nhìn thấy đàn chim, tổ ong…

- Mối quan hệ với các nhân vật khác: yêu mến và khâm phục, nghe lời tía nuôi, má nuôi; hay cãi nhau với Cò nhưng cũng rất yêu quý cậu…

=> An là một cậu bé hồn nhiên, nghịch ngợm nhưng cũng rất ham học hỏi, khám phá.

Câu 6. Đọc đoạn trích, em có ấn tượng như thế nào về con người và rừng phương Nam?

Hướng dẫn giải:

• Con người: giản dị, tự do, phóng khoáng
• Rừng phương Nam: hùng vĩ, hoang sơ

2. Soạn bài Đi lấy mật ngắn gọn

2.1 Trước khi đọc

Hãy kể tên một số miền quê của Việt Nam mà em từng đến thăm hoặc biết tới qua tác phẩm nghệ thuật (tranh ảnh, phim, thơ văn…). Nơi nào đã để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất?

Hướng dẫn giải:

- Một số miền quê của Việt Nam đã từng đến thăm hoặc biết tới qua tác phẩm nghệ thuật (tranh ảnh, phim, thơ văn…): hang Én, đảo Cô Tô, tỉnh Bến Tre…

- Nơi để lại ấn tượng sâu sắc nhất: tỉnh Bến Tre, bởi khung cảnh thiên nhiên miền Tây sông nước rộng lớn, những hàng dừa xanh và cả nhiều món ăn đặc sản nổi tiếng.

2.2 Đọc văn bản

Câu 1. Khung cảnh thiên nhiên qua cái nhìn của nhân vật An.

Hướng dẫn giải:

• Buổi sáng, đất rừng yên tĩnh.
• Không khí mát lành.
• Ánh sáng trong vắt, hơi gợn một chút óng ánh trên những đầu hoa tràm rung rung, khiến ta nhìn cái gì cũng giống như là nó bao qua một lớp thủy tinh.

=> Thiên nhiên trong lành, tươi mát.

Câu 2. Cò giảng giải cho An những gì?

Hướng dẫn giải:

Cò đã giảng giải cho An cách để nhìn thấy ong mật.

Câu 3. Nội dung câu chuyện của má nuôi An.

Hướng dẫn giải:

Má nuôi của An đã dạy cho An cách nhận biết được bầy ong, lấy mật bằng cách quan sát nhành cây, hướng gió, tính trước đường bay của ong mật…

Câu 4. Sự khác biệt trong cách “thuần hóa” ong rừng của người dân vùng U Minh.

Hướng dẫn giải:

Người dân vùng U Minh đã có cách “thuần hóa” ong rừng bằng việc tạo tổ ong có hình nhánh kèo.

2.3 Sau khi đọc

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Đoạn trích có những nhân vật nào? Em hãy chỉ ra mối quan hệ giữa các nhân vật đó.

Hướng dẫn giải:

- Đoạn trích gồm các nhân vật: An, Cò, tía nuôi và má nuôi.

- Mối quan hệ giữa các nhân vật: Họ là những người thân trong một gia đình. An được ông lão bán rắn nhận làm con nuôi, còn Cò là con ruột của ông lão bán rắn.

Câu 2. Nêu cảm nhận về nhân vật tía nuôi của An. Cảm nhận của em dựa trên những chi tiết tiêu biểu nào?

Hướng dẫn giải:

- Tía nuôi của An là một người từng trải, hiểu biết nhiều và yêu thương con cái.

- Chi tiết tiêu biểu:

• Khi đưa con vào rừng, ông đi trước để dẫn đường: “Lâu lâu ông lại vung tay lên một cái, đưa con dao rừng rất sắc phạt ngang một nhánh gai và dùng cái mẩu cong ở đầu lưỡi dao dài có đến sáu bảy tấc, ấy lôi phăng nhánh gai chắn đường vứt ra một bên để lấy lối đi”.
• Khi thấy An mệt, ông đã bảo các con dừng lại ăn cơm và nghỉ ngơi: “Thôi, dừng lại nghỉ một lát. Bao giờ thằng An đỡ mệt, ăn cơm xong hẵng đi…”.

Câu 3. Cảnh sắc thiên nhiên rừng U Minh được nhà văn tái hiện qua cái nhìn của ai? Em hãy nhận xét khả năng quan sát và cảm nhận về thiên nhiên của nhân vật ấy.

Hướng dẫn giải:

• Cảnh sắc thiên nhiên rừng U Minh được nhà văn tái hiện qua cái nhìn của An.
• Khả năng quan sát và cảm nhận của An: tinh tế, biết phát hiện ra những cái đẹp của thiên nhiên.

Câu 4. Theo em, nhân vật Cò là một cậu bé sinh ra và lớn lên ở đâu? Điều gì khiến em khẳng định như vậy?

Hướng dẫn giải:

Nhân vật Cò sinh ra và lớn lên ở đất rừng phương Nam. Bởi cậu đã quen thuộc với khu rừng, biết được cách nhìn ong mật…

Câu 5. Nhân vật An đã được nhà văn miêu tả qua những chi tiết nào (ngoại hình, lời nói, hành động, suy nghĩ, cảm xúc, mối quan hệ với các nhân vật khác…)? Em hãy dựa vào một số chi tiết tiêu biểu để khái quát đặc điểm tính cách của nhân vật An.

Hướng dẫn giải:

- Lời nói: “Chịu thua mày đó, tao không thấy con ong mật đâu cả!”, “Sao biết nó về cây này mà gác kèo”, “Kèo là gì, hở mả?”...

- Hành động: chen vào giữa, quảy tòn ten một cái gùi bé; đảo mắt khắp nơi để tìm bầy ong mật; Reo lên khi nhìn thấy bầy chim đẹp; ngước nhìn tổ ong như cái thúng…

- Suy nghĩ: những lời má nuôi kể, về thằng Cò…

- Trạng thái, cảm xúc: mệt mỏi sau một quãng đường dài, vui vẻ và thích thú khi nhìn thấy đàn chim, tổ ong…

- Mối quan hệ với các nhân vật khác: yêu mến và khâm phục, nghe lời tía nuôi, má nuôi; hay cãi nhau với Cò nhưng cũng rất yêu quý cậu…

=> An là một cậu bé hồn nhiên, nghịch ngợm nhưng cũng rất ham học hỏi, khám phá.

Câu 6. Đọc đoạn trích, em có ấn tượng như thế nào về con người và rừng phương Nam?

Hướng dẫn giải:

• Con người: am hiểu nhiều kiến thức, sống bình dị, tự do và phóng khoáng…
• Rừng phương Nam: hoang sơ, hùng vĩ với sự đa dạng sinh học.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) trình bày cảm nhận của em về một chi tiết thú vị trong đoạn trích Đi lấy mật.

Hướng dẫn giải:

- Mẫu 1: Trong đoạn trích “Đi lấy mật”, tôi cảm thấy ấn tượng nhất với chi tiết nói về cách người dân vùng U Minh “thuần hóa ong rừng”. Trước hết, nhà văn đã liệt kê hàng loạt cách “thuần hóa” ong của những vùng đất khác nhau: người Mã Lai nuôi ong trong những chiếc tổ bằng đồng hình chiếc vại, người Mễ Tây Cơ làm tổ nuôi ong bằng đất nung, người Ai Cập nuôi ong trong những tổ bằng sành… Từ đó, tác giả đã kể lại cách nuôi ong rừng của người dân vùng U Minh - nuôi ong kiểu tổ hình nhánh kèo. Không phải ngẫu nhiên mà mà loài ong đóng trên một cành cây nào đó. Những kèo ong do con người tạo ra, để định sẵn một nơi cho bầy ong về đóng tổ. Cũng chính sự độc đáo, mới lạ trong cách nuôi ong rừng đã khiến tôi thêm tò mò về vùng đất U Minh.

- Mẫu 2: Khi đọc đoạn trích “Đi lấy mật”, tôi cảm thấy ấn tượng nhất với cuộc trò chuyện giữa người má nuôi và An. Má nuôi đã giảng cho An nghe về cách gởi mật. Người thạo nghề phải quan sát nhành cây, hướng gió, tính trước đường bay của ong mật, rồi mới gác kèo. Cách gác kèo cũng thật khó, và kì công. Lời giải thích rất cụ thể, chi tiết giúp cho An hiểu được công việc lấy mật không hề đơn giản, mà đòi hỏi phải là người có kinh nghiệm, có kiến thức mới làm được. Từ đó, người đọc cũng hiểu hơn về công việc của người dân ở vùng đất U Minh.

3. Soạn bài Đi lấy mật chi tiết

3.1 Tác giả

• Đoàn Giỏi (1925 - 1989), quê ở Tiền Giang.
• Ông là nhà văn của miền đất phương Nam. Hầu hết sáng tác của ông đều viết về thiên nhiên, con người và cuộc sống nơi đây.
• Nhà văn đã tái hiện thành công vẻ đẹp của vùng đất phương Nam trù phú và những người dân Nam Bộ chất phác, thuần hậu, can đảm, trọng tình nghĩa.
• Một số tác phẩm tiêu biểu Đường về gia hương (1948), Cá bống mú (1956), Đất rừng phương Nam (1957),...

3.2 Tác phẩm

a. Xuất xứ

Trích từ chương 9 truyện Đất rừng phương Nam, kể lại một lần An theo tía nuôi và Cò đi lấy mật ong trong rừng U Minh.

b. Bố cục:

• Phần 1. Từ đầu đến “không thể nào nghe được”: suy nghĩ của An khi cùng tía nuôi và Cò đi lấy mật
• Phần 2. Tiếp theo đến “cây tràm thấp kia”: cảnh sắc đất rừng phương Nam hiện lên trên đường đi lấy mật
• Phần 3. Còn lại: cách “thuần hóa” ong rừng khác biệt của người dân vùng U Minh.

c. Tóm tắt

Đoạn trích Đi lấy mật kể về một lần An và Cò theo tía nuôi đi lấy mật. Trên đường đi, An cảm nhận được vẻ đẹp của núi rừng. Tía nuôi đi trước dẫn đường, An và Cò theo sau. Khi An thấy mệt, họ ngồi lại nghỉ ngơi, ăn trưa rồi mới tiếp tục hành trình. Lúc đó, Cò đã chỉ cho An cách xem đàn ong mật. Trên đường đi, họ tới một cái trảng rộng, nhìn thấy biết bao là chim. An vô cùng thích thú, nhưng khi nghe Cò nói đến “sân chim”, cậu lại im lặng vì từ cái nghĩ nếu cái gì cũng hỏi thì Cò sẽ khinh mình dốt. Bắt gặp một kèo ong, An nhớ lại lời má nuôi dạy cách “thuần hóa” ong rất đặc biệt của người dân vùng U Minh.

d. Nội dung

Đoạn trích đã khắc họa vẻ đẹp của núi rừng phương Nam cũng như một nét độc đáo trong cách nuôi ong rừng của người dân vùng U Minh.

e. Nghệ thuật

Lối miêu tả độc đáo, ngôn ngữ đậm chất Nam bộ,...