Soạn bài Cốm Vòng - Chân trời sáng tạo 7 Ngữ văn lớp 7 trang 78 sách Chân trời sáng tạo tập 1

Văn bản Cốm Vòng sẽ giúp người đọc hiểu hơn về một đặc sản của Hà Nội - cốm, được tìm hiểu trong môn Ngữ văn lớp 7.

Eballsviet.com muốn giới thiệu tài liệu Soạn văn 7: Cốm Vòng, thuộc sách Chân trời sáng tạo, tập 1. Mời tham khảo nội dung chi tiết dưới đây.

1. Soạn bài Cốm Vòng siêu ngắn

Câu 1. (trang 80 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong các đoạn văn sau:

Vì thế, ăn miếng cốm cho ra miếng cốm, người ta cũng cần phải tỏ ra một chút gì thanh lịch, cao quý; phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi, và nhất là phải ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng.

Ta vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến tinh chất thơm của cốm thoang thoảng mùi lúa đòng đòng, tinh chất ngọt của cốm phiêu phiêu như khí trời trong sạch và ta sẽ thấy rằng ăn một miếng cốm vào miệng là ta nuốt cả hương thơm của những cánh đồng quê của ông cha ta vào lòng. Dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!

Hướng dẫn giải:

Những từ ngữ, hình ảnh:

• ăn miếng cốm cho ra miếng cốm
• tỏ ra một chút gì thanh lịch, cao quý; tiếc từng hạt rơi, hạt vãi
• ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng
• vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ
• Dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!

Câu 2. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tìm một số chi tiết thể hiện sự hòa quyện giữa cảm xúc, suy nghĩ của tác giả với vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo vật trong văn bản và nêu tác dụng của chúng.

Hướng dẫn giải:

- Một số chi tiết:

• Có ai, một buổi sáng mùa thu… yêu đương?
• Một ngày đầu tháng Tám…phơi phới.
• Ta vừa nhai nhỏ nhẹ… Mà cảm khái nhường bao!

- Tác dụng: giúp văn bản trở nên sinh động, hấp dẫn hơn

Câu 3. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc văn bản, em cảm nhận được điều gì về tâm hồn của nhà văn Vũ Bằng?

Hướng dẫn giải:

Nhà văn Vũ Bằng: tâm hồn tinh tế, nhạy cảm

Câu 4. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Xác định chủ đề của văn bản. Dựa vào đâu em xác định như vậy?

Hướng dẫn giải:

• Chủ đề của văn bản: nét đẹp của Cốm Vòng.
• Dựa vào nhan đề, nội dung bài viết.

Câu 5. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hãy chỉ ra một số đặc điểm của tùy bút được thể hiện qua văn bản.

Hướng dẫn giải:

Đặc điểm của tùy bút: 

• Ghi chép những kiến thức về Cốm Vòng
• Giọng văn uyển chuyển, linh hoạt
• Người kể chuyện xưng “tôi”

Câu 6. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

“Ờ mà thật vậy, sao cứ phải là lá sen mới gói được cốm? Mà sao cứ phải là rơm tươi của cây lúa mới đem buộc được gói cốm”. Hãy viết từ 3 đến 5 câu trình bày cách lí giải của em về câu hỏi trên.

Hướng dẫn giải:

Hai câu hỏi trên nhằm khẳng định được tầm quan trọng của lá sen và rơm tươi trong việc gói cốm. Lá sen và rơm tươi của cây lúa đều là những sự vật đã quen thuộc, gắn bó. Khi bọc trong lá sen, cốm sẽ có mùi thơm và ngon hơn. Cốm không chỉ là thứ quà bình dị, dân dã mà còn mang đậm chất tinh tế, hương sắc của trời đất mỗi độ thu về.

2. Soạn bài Cốm Vòng chi tiết

2.1 Chuẩn bị đọc

Câu 1. (trang 78 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em đã từng ăn cốm chưa? Hãy chia sẻ cảm nhận của em về mùi vị của cốm.

Hướng dẫn giải:

Mùi vị của cốm: dẻo, thơm và ngọt.

Câu 2. (trang 78 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Dựa vào nhan đề, em hãy dự đoán nội dung của văn bản.

Hướng dẫn giải:

Nội dung của văn bản: Giới thiệu về Cốm Vòng.

* Tóm tắt văn bản: Cốm và hồng tưởng chừng như tương phản nhưng thực chất khi ăn cùng lại nâng vị ngon của nhau lên. Hình ảnh những cô gái làng Vòng đi bán cốm thật mộc mạc, bình dị. Thôn Vòng Hậu và Vòng Sở ở Làng Vòng chính là nơi sản xuất ra cốm quý. Cốm nguyên là cái hạt non của “thóc nếp hoa vàng”. Lúa ngắt ở cánh đồng về, được tuốt để cho những hạt thóc rơi ra. Những người đàn bà làng Vòng khéo léo đảo cốm, hay giã cốm cũng đều tay. Thóc giã ra rồi sàng, rồi hồ cốm và cuối cùng được trình bày trên lá chuối, lá sen để đem đi bán. Người thưởng thức cũng phải thanh lịch, cao quý.

2.2 Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1. (trang 78 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Chú ý những từ tác giả dùng để miêu tả màu sắc, mùi vị của cốm và hồng.

Hướng dẫn giải:

Mầu sắc tương phản mà lại tôn lẫn nhau lên; đến cái vị của hai thức đó, tưởng là xung khắc mà ai ngờ lại cũng thắm đượm với nhau; giản dị mà thanh khiết; chói lọi mà vương giả, vị ngọt lừ của hồng nâng mùi thơm của cốm lên.

Câu 2. (trang 78 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hình dung thế nào về hình ảnh cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán được tác giả miêu tả trong đoạn này?

Hướng dẫn giải:

Hình ảnh cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán được tác giả miêu tả với nét mộc mạc, giản dị mà thanh lịch.

Câu 3. (trang 80 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Để làm ra sản phẩm cốm, cần bao nhiêu công đoạn?

Hướng dẫn giải: 

Công đoạn gồm:

• Ngắt lúa
• Tuốt lúa
• Đảo trong nồi rang
• Xay, giã thóc
• Sàng thóc
• Hồ

2.3 Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1. (trang 80 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong các đoạn văn sau:

Vì thế, ăn miếng cốm cho ra miếng cốm, người ta cũng cần phải tỏ ra một chút gì thanh lịch, cao quý; phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi, và nhất là phải ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng.

Ta vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến tinh chất thơm của cốm thoang thoảng mùi lúa đòng đòng, tinh chất ngọt của cốm phiêu phiêu như khí trời trong sạch và ta sẽ thấy rằng ăn một miếng cốm vào miệng là ta nuốt cả hương thơm của những cánh đồng quê của ông cha ta vào lòng. Dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!

Hướng dẫn giải:

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong các đoạn văn:

• ăn miếng cốm cho ra miếng cốm
• tỏ ra một chút gì thanh lịch, cao quý; tiếc từng hạt rơi, hạt vãi
• ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng
• vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ
• Dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!

Câu 2. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tìm một số chi tiết thể hiện sự hòa quyện giữa cảm xúc, suy nghĩ của tác giả với vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo vật trong văn bản và nêu tác dụng của chúng.

Hướng dẫn giải:

- Một số chi tiết thể hiện sự hòa quyện giữa cảm xúc, suy nghĩ của tác giả với vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo vật trong văn bản:

• Có ai, một buổi sáng mùa thu… yêu đương?
• Một ngày đầu tháng Tám…phơi phới.
• Ta vừa nhai nhỏ nhẹ… Mà cảm khái nhường bao!

- Tác dụng: Cho thấy sự hòa hợp giữa thiên nhiên và tạo vật, cùng với đó là tâm hồn đẹp đẽ của tác giả, sự trân trọng nét đẹp văn hóa của quê hương.

Câu 3. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc văn bản, em cảm nhận được điều gì về tâm hồn của nhà văn Vũ Bằng?

Hướng dẫn giải:

Nhà văn Vũ Bằng có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm cùng với đó là tình yêu thiên nhiên, đất nước sâu sắc, tha thiết.

Câu 4. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Xác định chủ đề của văn bản. Dựa vào đâu em xác định như vậy?

Hướng dẫn giải:

• Chủ đề của văn bản: Nét đẹp của Cốm Vòng.
• Dựa vào nhan đề, nội dung bài viết để xác định chủ đề.

Câu 5. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hãy chỉ ra một số đặc điểm của tùy bút được thể hiện qua văn bản.

Hướng dẫn giải:

Một số đặc điểm của tùy bút được thể hiện qua văn bản:

• Ghi chép những kiến thức về Cốm Vòng (công đoạn làm cốm, những cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán, cách thưởng thức cốm…)
• Giọng văn uyển chuyển, linh hoạt; Người kể chuyện xưng “tôi” để dẫn dắt mạch cảm xúc cho bài tùy bút…

Câu 6. (trang 81 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

“Ờ mà thật vậy, sao cứ phải là lá sen mới gói được cốm? Mà sao cứ phải là rơm tươi của cây lúa mới đem buộc được gói cốm”. Hãy viết từ 3 đến 5 câu trình bày cách lí giải của em về câu hỏi trên.

Hướng dẫn giải:

Mẫu 1

Hai câu hỏi trên nhằm khẳng định được tầm quan trọng của lá sen và rơm tươi trong việc gói cốm. Lá sen và rơm tươi của cây lúa đều là những sự vật đã quen thuộc, gắn bó. Khi bọc trong lá sen, cốm sẽ có mùi thơm và ngon hơn. Cốm không chỉ là thứ quà bình dị, dân dã mà còn mang đậm chất tinh tế, hương sắc của trời đất mỗi độ thu về.

Mẫu 2

Hai câu hỏi phủ định “Ờ mà thật vậy, sao cứ phải là lá sen mới gói được cốm? Mà sao cứ phải là rơm tươi của cây lúa mới đem buộc được gói cốm?” nhằm để khẳng định tầm quan trọng trong của lá sen và rơm tươi trong việc gói cốm. Đây là hai câu hỏi tu từ, hỏi nhưng không nhằm mục đích tìm câu trả lời. Bởi bản thân người viết đã có câu trả lời, mục đích của câu hỏi nhằm nhấn mạnh vai trò của lá sen và rơm tươi trong việc gói cốm. Chỉ có dùng lá sen thì hương vị của cốm mới có thể giữ lại một cách trọn vẹn nhất. Bọc trong lá sen là những hạt cốm thơm ngon, dẻo quánh, bên ngoài được buộc bằng những cọng rơm tươi ở cây lúa tạo nên một sự dân dã, bình dị, quen thuộc mà không kém phần chắc chắn. Chính vì vậy, lá sen và rơm tươi là hai nguyên liệu quan trọng trong việc lưu giữ nét đẹp truyền thống nhất của cốm, không gì có thể thay thế được.