Soạn bài Tiếng Việt Kết nối tri thức Ngữ văn lớp 9 trang 46 sách Kết nối tri thức tập 2

Eballsviet.com sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 9: Tiếng Việt, hướng dẫn chuẩn bị bài nhanh chóng hơn.

Nội dung được đăng tải ngay sau đây, bạn đọc có thể tham khảo để biết thêm ý tưởng cho bài viết của mình.

Soạn bài Tiếng Việt

Trước khi đọc

Giới thiệu trước lớp một số câu ca dao, tục ngữ hay bài thơ nói về tiếng mẹ đẻ mà em đã sưu tầm được.

Hướng dẫn giải:

Ví dụ: Tiếng Việt mến yêu (Nguyễn Phan Hách), Tiếng Việt vui (Thụy Anh),...

Sau khi đọc

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Xác định những đặc điểm của thể thơ tám chữ thể hiện trong bài thơ Tiếng Việt .

Hướng dẫn giải:

Đặc điểm của thể thơ tám chữ:

- Mỗi câu thơ có tám chữ

- Gieo vần bằng, gieo vần chân ở các câu 2, 4, 6, 8; gieo vần trắc ở các câu 1, 3, 5, 7.

Câu 2. Bài thơ Tiếng Việt là lời của ai, bộc lộ cảm xúc về đối tượng nào? Điều đó có ý nghĩa gì?

Hướng dẫn giải:

- Bài thơ là lời của tác giả, bộc lộ cảm xúc với tiếng Việt.

- Điều đó thể hiện tình yêu đối với tiếng nói của dân tộc.

Câu 3. Trong cảm nhận của nhà thơ, tiếng Việt rất gần gũi thân thương, bao gồm muôn vàn âm thanh của cuộc sống đời thường. Hãy phân tích một hình ảnh thơ thể hiện rõ điều đó.

Hướng dẫn giải:

- Hình ảnh: Tiếng mẹ gọi trong hoàng hôn khói sẫm

- Phân tích: “hoàng hôn” là thời điểm ánh mặt trời dần tắt, bầu trời nhuộm màu đỏ rực và khói bếp nhà ai bay lên quyện vào nhau tạo nên một khung cảnh mờ ảo; “tiếng mẹ” là âm thanh quen thuộc, gần gũi

Câu 4. Những yếu tố cụ thể trong tiếng Việt (âm thanh, ý nghĩa của từ ngữ) và chữ viết tiếng Việt gợi lên trong tác giả những liên tưởng gì? Hãy phân tích một vài câu thơ thể hiện sự liên tưởng mà em thấy thú vị, độc đáo.

Hướng dẫn giải:

- Những yếu tố cụ thể trong tiếng Việt (âm thanh, ý nghĩa của từ ngữ) và chữ viết tiếng Việt gợi lên trong tác giả những liên tưởng:

• “Tiếng Việt như rừng”
• “Dấu huyền trầm, dấu ngã chênh vênh”
• “Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người”
• “Tiếng trong trẻo như hồn dân tộc Việt”

- Hình ảnh độc đáo: “ Tiếng Việt như rừng” nhằm so sánh tiếng Việt với một khu rừng rộng lớn, bao la, luôn ẩn chứa đựng vô số điều kỳ diệu.

Câu 5. Trong các khổ thơ 8 đến 12, nhà thơ đã làm nổi bật sức mạnh trường tồn của tiếng Việt như thế nào?

Hướng dẫn giải:

- Không gian địa lí: tồn tại ở cả những hòn đảo xa xôi, cách biệt với đất liền

- Thăng trầm lịch sử: tồn tại ngay cả khi đất nước rơi vào tay kẻ thù xâm lược

- Trong nhọc nhằn cuộc sống: tiếng của những người “ăn cầu ngủ quán” cũng không bị vùi dập bởi nhọc nhằn cuộc sống; ngược lại tỏa sáng trong vần thơ đầy tình yêu thương của đại thi hào Nguyễn Du

- Trong sự đa dạng ngôn từ: giữa muôn vàn tiếng nói, tiếng Việt vẫn tỏa sáng một vẻ đẹp riêng

- Trong hiện tại và tương lai: vẫn sẽ là một sinh ngữ tồn tại trong cộng đồng, kết nối tâm tư, tình cảm của người Việt,...

Câu 6. Phân tích tình cảm của nhà thơ đối với tiếng Việt được thể hiện qua ba khổ thơ cuối.

Hướng dẫn giải:

- Nỗi băn khoăn ai sẽ là người gìn giữ và phát huy tiếng Việt trong tương lai

- Mong mỏi những người bên kia chiến tuyến quay về, đoàn kết tinh thần đồng bào cùng một thứ tiếng

- Mang ơn tiếng Việt bởi tiếng Việt trao bao ân tình

Câu 7. Xác định mạch cảm xúc và nhận xét về kết cấu của bài thơ.

Hướng dẫn giải:

- Mạch cảm xúc: tình yêu tiếng Việt, tình yêu quê hương, đất nước

- Kết cấu: chặt chẽ

Câu 8. Nêu chủ đề và căn cứ xác định chủ đề của bài thơ Tiếng Việt. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?

Hướng dẫn giải:

- Chủ đề: tình yêu đối với quê hương, đất nước; tình yêu đối với ngôn ngữ dân tộc, những giá trị văn hóa của dân tộc

- Cảm hứng chủ đạo: ca ngợi vẻ đẹp, sự trường tồn của tiếng Việt, bày tỏ tình yêu với tiếng mẹ đẻ, nhắc nhở mọi người gìn giữ, trân trọng

Câu 9. Em cần làm gì để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt?

Hướng dẫn giải:

Những việc cần làm: tránh lạm dụng tiếng lóng, ngôn ngữ nước ngoài khi giao tiếp; sử dụng tiếng Việt đúng hoàn cảnh;...

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) ghi lại cảm nghĩ của em về vẻ đẹp của tiếng Việt được thể hiện ở các khổ thơ 5, 6, 7 của bài thơ Tiếng Việt.

Hướng dẫn giải:

• Dung lượng: 7 - 9 câu
• Nội dung: cảm nghĩ của em về vẻ đẹp của tiếng Việt trong khổ 5,6 và 7