Công thức tính nhanh số Đồng phân Công thức giải nhanh bài tập hóa học

Công thức tính nhanh số đồng phân là tổng hợp các công thức tính nhanh số đồng phân este, công thức tính nhanh số đồng phân ankan, công thức tính số đồng phân amin, công thức tính số đồng phân ancol. Hi vọng qua tài liệu này các bạn nhanh chóng nắm vững kiến thức để giải nhanh bài tập tính đồng phân.

Đồng phân là các chất hữu cơ có cùng công thức phân tử nhưng cấu tạo khác nhau nên tính chất hóa học khác nhau. Các đồng phân có thể khác nhau về cấu trúc, độ bền, tính chất hóa học và vật lý. Cần chú ý phân biệt đồng phân cấu tạo và đồng phân lập thể. Vậy dưới đây là toàn bộ công thức tính nhanh số đồng phân mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây.

Công thức tính nhanh số Đồng phân

1) Cách tính số đồng phân Ankan C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

• Khái niệm: Ankan là những hiđrocacbon no, mạch hở. Trong phân tử ankan chỉ gồm các liên kết đơn C-C và C-H.
• CTTQ: C_nH_2n+2 (n ≥ 1).
• Ankan chỉ có đồng phân mạch cacbon và từ C4 trở đi mới xuất hiện đồng phân.
• Công thức tính nhanh

2^{n - 4} + 1 (3 < n < 7)

Ví dụ 1: Tính số đồng phần của ankan C₄H₁₀

Gợi ý đáp án

Số đồng phân ankan sẽ là: 2^4-4 + 1 = 2 đồng phân

Vậy C₄H₁₀ có 2 đồng phân.

CH₃-CH₂-CH₂-CH₃

CH₃-CH(CH₃)-CH₃

_{Ví dụ 2: Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C5H12?}

Gợi ý đáp án

Các đồng phân ankan có CTPT C₅H₁₂ là:

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₃

C(CH₃)₄

Vậy có tất cả 3 đồng phân

Ví dụ 3. C₆H₁₄ có bao nhiêu đồng phân cấu tạo?

Gợi ý đáp án

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (6.2 + 2 - 14) / 2 = 0

Phân tử không có chứa liên kết π hoặc 1 vòng ⇒ Phân tử chỉ chứa liên kết đơn

Hexan C₆H₁₄ có 5 đồng phân mạch cacbon:

Viết các đồng phân cấu tạo của C₆H₁₄ và gọi tên

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

n-hexan

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₂-CH₃

2-metylpentan

CH₃-CH₂-CH(CH₃)-CH₂-CH₃

3-metylpentan

(CH₃)₂-CH-CH(CH₃)₂

2,2 - đimetylbutan

(CH₃)₃-C-CH₂-CH₃

2,3- đimetybutan

Vậy C₆H₁₄ có 5 đồng phân cấu tạo.

2) Cách tính số đồng phân AnKen C_nH_2n (n ≥ 2).

• Anken là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử chứa một liên kết đôi.
• CTTQ: C_nH_2n (n ≥ 2).
• Anken có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí nối đôi và đồng phân hình học.
• Mẹo tính nhanh đồng phân anken:

Xét 2C mang nối đôi, mỗi C sẽ liên kết với 2 nhóm thế (giống hoặc khác nhau).

Ví dụ: Xác định số đồng phân của C₄H₈

C₄H₈ có π + v= 1 → nên có 1 π hoặc 1 vòng

Các đồng phân: CH₂=CH-CH₂-CH₃(1), CH₃-CH=CH-CH₃ (2), CH₂=CH(CH₃)-CH₃(3), xiclobutan (4), metylxiclopropan (5)

Chú ý đồng phân tính cả đồng phân hình học, chất (2) có đồng phân hình học

→ vậy có 6 đồng phân

3) Cách tính số đồng phân Ankin C_nH_2n-2 (n ≥ 2)

• Ankin là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử chứa một liên kết ba.
• CTTQ: C_nH_2n-2 (n ≥ 2).
• Ankin có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí nối ba và không có đồng phân hình học.
• Mẹo tính nhanh đồng phân ankin:

Xét 2C mang nối ba, mỗi C sẽ liên kết với 1 nhóm thế (giống hoặc khác nhau).

Ví dụ với C₄H₆: Trừ đi 2C mang nối ba sẽ còn 2C và H là nhóm thế.

Ta có 2 đồng phân ankin.

Ví dụ: Xác định số đồng phân của C₅H₈

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (5.2 + 2 - 8) / 2 = 2

Phân tử có chứa 2 liên kết π hoặc 1 vòng + 1 liên kết π

Ankađien C₅H₈ có 6 đồng phân cấu tạo (hay còn gọi là đồng phân mạch cacbon hoăc đồng phân mạch hở).

Akin có 3 đồng phân

C₅H₈ có 2 loại đồng như sau:

Đồng phân cấu tạo ankadien của C₅H₈

CH₂=C=CH-CH₂-CH₃;

CH₂=CH-CH=CH-CH₃;

CH₃-CH=C=CH-CH₃;

CH₂=CH-CH₂-CH=CH₂;

CH₂=C=C(CH₃)₂;

CH₂=CH-C(CH₃)=CH₂.

Đồng phân Ankin có 1 liên kết 3 gồm:

CH≡C-CH₂-CH₂-CH₃;

CH₃-C≡C-CH₂-CH₃;

CH≡C-CH(CH₃)₂

4) Số đồng phân ancol đơn chức no C_nH_2n+2O:

Công thức:

Số ancol C_nH_2n+2O = 2^n-2 (n < 6)

Ví dụ: Tính số đồng phân ancol no, đơn chức, mạch hở từ C₃ → C₅

C₃H₇OH: 2^3-2 = 2 đồng phân.

5) Số đồng phân andehit đơn chức no C_nH_2nO:

Công thức:

Số andehit C_nH_2nO = 2^n-3 (n < 7)

Áp dụng: Tính số đồng phân anđehit sau: C₃H₆O, C₄H₈O.

C₃H₆O, C₄H₈O là công thức của anđehit no, đơn chức, mạch hở.

Với C₃H₆O: 2^3-3 = 1 đồng phân: CH₃CH₂CHO

Với C₄H₈O: 2^4-3 = 2 đồng phân: CH₃CH₂CH₂CHO; (CH₃)₂CHCHO

6) Số đồng phân axit cacboxylict đơn chức no C_nH_2nO₂

Công thức:

Số axit C_nH_2nO₂ = 2^n-3 (n < 7)

7) Số đồng phân este đơn chức no C_nH_2nO₂

Công thức:

Số este C_nH_2nO₂ = 2^n-2 (n < 5)

8) Số đồng phân amin đơn chức no C_nH_2n+3N

Công thức:

Số amin C_nH_2n+3N = 2^n-1 (n < 5)

.................

Download file tài liệu để xem thêm nội dung chi tiết.