Văn mẫu lớp 10: So sánh lời nói, cử chỉ, hành động của hai nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây Những bài văn hay lớp 10

Văn mẫu lớp 10: So sánh lời nói, cử chỉ, hành động của hai nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây trong Chiến thắng Mtao Mxây gồm 2 mẫu khác nhau cực hay kèm theo gợi ý cách viết chi tiết. Qua bài văn mẫu này các em có thêm nhiều nguồn tư liệu tham khảo, biết cách lựa chọn ngôn từ để hoàn thiện bài văn của riêng mình.

Lời nói, cử chỉ, hành động của hai nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây được tác giả miêu tả rất tỉ mỉ. Qua đó đã tạo dựng hai nhân vật anh hùng ở hai tuyến khác nhau, khẳng định sức mạnh cộng đồng. Vậy dưới đây là 2 mẫu phân tích lời nói, cử chỉ, hành động của hai nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây mời các bạn theo dõi. Ngoài ra các bạn xem thêm phân tích chiến thắng Mtao Mxây.

Dàn ý lời nói, cử chỉ, hành động của nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây

a. Mở Bài

Sử thi Đăm Săn là một trong những sáng tạo vô cùng tuyệt diệu và hào hùng của những người con dân tộc Ê-đê yêu dấu. Tác phẩm không chỉ giàu giá trị nội dung mà còn khắc hoạ được hình ảnh những nhân vật sử thi đầy ấn tượng. Mtao Mxây và Đăm Săn tiêu biểu cho những nhân vật đó.

b. Thân Bài

* Về ngôn ngữ: Trong lời nói của họ lại thể hiện rõ sự trái ngược nhau:

- Đăm Săn khiêu chiến với Mtao Mxây bằng một thái độ đàng hoàng, trong lời nói bộc lộ cốt cách của một người hùng

- Mtao xây lại buông lời ngạo nghễ, trêu tức Đăm Săn.

- Đăm Săn bộc lộ sự chính trực rõ ràng, còn Mtao Mxây thể hiện mình là kẻ xấu xa, hèn nhát

- Mtao Mxây lại càng huênh hoang, tự đắc; Đăm Săn bình tĩnh, bản lĩnh.

- Buông lời cầu xin thảm thiết.

* Về hành động:

- Trong hiệp đấu đầu tiên, hai bên đấu khiên, Mtao Mxây múa khiên trước, tỏ ra kém cỏi.

- "Đăm Săn rung khiên múa. Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía Tây".

- Mtao Mxây thì bước thấp bước cao khốn khổ

- Qua trận đấu hiệp hai, lần này, Đăm Săn nhanh tay cướp lấy miếng trầu của Hơ Nhị, tiếp tục múa khiên thể hiện sức mạnh.

- Vung cái chày trúng ngay tai Mtao Mxây, hắn lúc này buộc phải tháo chạy trong hoảng hốt.

c. Kết Bài

Bằng nghệ thuật đối lập, văn phong miêu tả tinh tế, sử dụng bút pháp phóng đại, tác giả xây dựng nên hai hình tượng nhân vật tiêu biểu, để lại ấn tượng trong lòng người đọc.

Lời nói, cử chỉ, hành động của nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây - Mẫu 1

Văn học dân gian Việt Nam như một vườn hồng mang đầy đủ hương sắc, có vị trí quan trọng trong nền văn học Việt Nam. Nếu truyện cổ tích mang đến cho chúng ta những bài học giàu giá trị nhân văn về cuộc sống, về cách làm người qua những nhân vật dịu hiền, dù bất hạnh nhưng đầy bản lĩnh, tài năng như cô Tấm, Thạch Sanh, Nàng lọ lem; truyền thuyết giúp ta hiểu thêm về lịch sử dân tộc, về khát vọng ước mà nhân vật gửi gắm qua những vị anh hùng như Thánh Gióng, Sơn Tinh; ca dao, dân ca là những tiếng thơ ngọt ngào mang dư vị nghĩa tình yêu thương,... Thì đến với văn học sử thi, ta lại càng hiểu hơn về những vị anh hùng sử thi bản lĩnh, mang cốt cách và sức mạnh của cả cộng đồng.

Sử thi Đăm Săn là một trong những sáng tạo vô cùng tuyệt diệu và hào hùng của những người con dân tộc Ê-đê yêu dấu. Tác phẩm không chỉ giàu giá trị nội dung mà còn khắc hoạ được hình ảnh những nhân vật sử thi đầy ấn tượng. Mtao mxây và Đăm Săn tiêu biểu cho những nhân vật đó, bằng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc, bức chân dung của vị tù trưởng được dựng lên rõ nét, đặc biệt là trong lời nói, hành động của nhân vật.

Về ngôn ngữ, cả Mtao Mxây và Đăm Săn đều là những người tù trưởng của cộng đồng. Nhưng trong lời nói của họ lại thể hiện rõ sự trái ngược nhau, ngôn ngữ của Đăm Săn đầy hào sảng uy nghi, đại diện cho cuộc chiến chính nghĩa thì Mtao mxây trong lời nói có sự run sợ, hèn nhát của một kẻ xấu xa, tiêu biểu cho cho cuộc chiến phi nghĩa. Khi biết Mtao Mxây đến cướp vợ mình, Đăm Săn phải bảo vệ danh dự cho chính mình và hơn hết là cả cộng đồng, là người vợ mà chàng thương yêu. Đăm Săn đã tiến thẳng tới nhà của Mtao Mxây để giành lại vợ - nàng Hơ Nhị, Hơ Bhị yêu quý. Đăm Săn khiêu chiến với Mtao Mxây bằng một thái độ đàng hoàng, trong lời nói bộc lộ cốt cách của một người hùng. Khi thách đấu, Đăm Săn rất rõ ràng và chính trực: "Ơ diêng! ơ diêng! Xuống đây ta thách ngươi đấu sức với ta đấy". Trong lời nói của chàng có sự tự tin, quyết chiến của một vị tù trưởng uy hùng. Trong khi đó, Mtao Mxây lại buông lời ngạo nghễ, trêu tức Đăm Săn: "Ta không xuống đâu, diêng ơi! Ta còn bận ôm vợ của hai chúng ta trên này cơ mà". Một kẻ đã làm việc xấu, lại còn tỏ rõ sự ngang ngược, có phần giễu cợt trêu tức người khiêu chiến, trái ngược hoàn toàn với một Đăm Săn anh hùng. Trong lời nói phần nào đã thể hiện rõ phẩm chất và tính cách nhân vật. Khi Mtao Mxây xuống, hắn nghi ngờ tỏ ra lo lắng sợ Đăm Săn đâm lén mình, bèn nói: "Người không được đâm ta khi ta đang đi xuống đó nghe". Đăm Săn Săn tỏ rõ sự coi thường, khinh bỉ cho một kẻ xấu xa, hèn nhát: "Sao ta lại đâm ngươi khi ngươi đang đi nhỉ? Ngươi xem đến con trâu của nhà ngươi trong chuồng, ta cũng không thèm đâm nữa là".

Hai đối thủ trong chiến trận, mỗi người một tính cách, hai cá tính đại diện cho hai phe chính nghĩa và gian tà đang sắp sửa bước vào cuộc đấu. Trong trận đấu, Mtao Mxây lại càng huênh hoang, thể hiện mình là người có học, tài giỏi chẳng kém ai bằng đường múa của mình: "Có cậu ta học cậu, có bác ta học bác, có thần Rồng ta học thần Rồng", dù trong lòng rất run sợ trước Đăm Săn. Rồi biết mình sắp không trụ được nữa, bèn kêu xin Hơ-nhị quăng cho miếng trầu. Khi sắp thua cuộc, hắn bèn buông lời cầu xin thảm thiết, kẻ hèn nhát cuối cùng cũng bộc lộ rõ bản chất: "Ơ diêng, ơ diêng đê để ta làm lễ cầu phúc cho riêng một trâu. Ta cho thêm diêng một voi nữa". Cuối cùng, Mtao Mxây là kẻ bại trận, Đăm Săn chiến thắng trong tiếng hò reo, lời kêu gọi của Đăm Săn "Ơ ngàn chim sẻ, ơ vạn chim ngói! Ơ tất cả tôi tớ bằng này! Các ngươi có đi với ta không?."

Trong cử chỉ, hành động, sự đối lập giữa Mtao Mxây và Đăm Săn càng rõ rệt hơn. Một cuộc chiến diễn ra vô cùng căng thẳng, quyết liệt. Trong hiệp đấu đầu tiên, hai bên đấu khiên, Mtao Mxây múa khiên trước, tỏ ra kém cỏi, thiếu tài năng "khiến hắn kêu lạch xạch như quả mướp khô". Đăm Săn lúc này tỏ ra rất bình tĩnh, thản nhiên không hề run sợ. Đến lượt Đăm Săn: "Đăm Săn rung khiên múa. Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía Tây". Mtao Mxây thì bước thấp bước cao khốn khổ chạy hết bãi này sang bài khác từ Tây sang Đông.

Qua trận đấu hiệp hai, lần này, Đăm Săn nhanh tay cướp lấy miếng trầu của Hơ Nhị, tiếp tục múa khiến "Chàng múa trên cao, gió như bão... Khi chàng múa nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, bật đồi tranh bật rễ bay tung". Được sự giúp sức của ông trời, lại càng bừng tỉnh, sức mạnh càng lớn, vung cái chày trúng ngay tai Mtao Mxây, hắn lúc này buộc phải tháo chạy trong hoảng hốt, sợ hãi, lo lắng cho tính mạng của mình: "Mtao Mxây tháo chạy. Hắn tránh quanh chuồng lớn... hắn tránh quanh chuồng trâu". Cuối cùng, đầu hắn bị cắt, đem bêu khắp ngoài đường.

Cả lời nói, cử chỉ và hành động của nhân vật được tác giả miêu tả rất chi tiết, tỉ mỉ, ngôn ngữ linh hoạt và giàu sức gợi. Qua đó, tác giả muốn làm nổi bật hình ảnh người hùng sử thi Đăm Săn hội tụ đầy đủ những nét đẹp của một vị tù trưởng buôn làng: dũng cảm, tự tin, tài năng, tốt bụng. Là đại diện cho vẻ đẹp cộng đồng, chiến đấu vì hạnh phúc, hòa bình, ấm no, thịnh vượng cho buôn làng Tây Nguyên. Bằng nghệ thuật đối lập, văn phong miêu tả tinh tế, sử dụng bút pháp phóng đại, tác giả dân gian xây dựng nên hai hình tượng nhân vật tiêu biểu, để lại ấn tượng trong lòng người đọc.

Lời nói, cử chỉ, hành động của hai nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây - Mẫu 2

Đăm Săn là bộ sử thi nổi tiếng, là niềm tự hào của nhân dân Tây Nguyên. Đăm Săn là nhân vật chính là đại diện, biểu trưng cho sức mạnh của các cộng đồng người Tây Nguyên trong buổi đầu xây dựng và bảo vệ buôn làng. Vì thế, người Tây Nguyên dùng những ngôn từ, hình ảnh đẹp nhất để ca ngợi sự dũng mãnh của chàng.

Trong đoạn trích này, hai nhân vật Mtao Mxây và Đăm Săn đều được tả bằng ngôn ngữ hào sảng của sử thi song lại được miêu tả với hai cảm hứng khác nhau. Với Đăm Săn, đó là cảm hứng ngợi ca. Với Mtao Mxây là cảm hứng phê phán. Hai người đều tài giỏi nhưng hành động và ngôn ngữ của họ lại khác nhau.

Ngôn ngữ của Đăm Săn là ngôn ngữ của người anh hùng đại diện cho chính nghĩa. Mtao Mxây cướp vợ của Đăm Săn. Vì danh dự của mình, Đăm Săn đi đòi vợ. Chàng đến khiêu chiến với Mtao Mxây bằng tinh thần thượng võ của người anh hùng. Nhưng Mtao Mxây lại là kẻ xấu, hắn buông lời chọc tức chàng “Ta không xuống đâu… Tay ta còn đang bận ôm vợ hai chúng ta ở trên này cơ mà”. Hắn cũng sợ Đăm Săn có hành động đâm lén. Nhưng Đăm Săn không phải là người như vậy. Chàng coi thường Mtao Mxây và đó cũng là thái độ của người Ê đê đối với Mtao Mxây. Đăm Săn coi hắn không bằng con lợn nái, con trâu, “như con gà làng mới mọc cựa… chưa ai giấm phải mà đã gãy mất cánh. Đều nhằm mục đích trêu tức đối phương những hai nhân vật này có hai cách nói khác nhau thể hiện một nét bản chất quan trọng ở họ. Một người đầy tinh thần thượng võ, một người ti tiện.

Hình dáng, vũ khí chiến đấu của hai người được miêu tả không giống nhau. Với Mtao Mxây ” khiên hắn tròn như đầu cú, gươm hắn óng ánh như cái cầu vồng… dáng tần ngần do dự, mỗi bước mỗi đắn đo, giữa một đám đông mịt mù như trong sương sớm”. Hắn có vẻ thiếu tự tin và lo sợ trước Đăm Săn. Tác giả còn ví “khiên hắn lạch xạch như quả mướp khô”. Thế nhưng lời lẽ của hắn lại rất huyên hoang “Có cậu, ta học cậu…có thần Rồng ta học thần Rồng”. Tự hắn cũng nhận hắn là kẻ chuyên đi xâm lược “là một tướng chuyên đi đánh thiên hạ, bắt tù binh…”. Thế rồi, Mtao Mxây đã thất bại thảm hại trước Đăm Săn, "Mtao Mxây tháo chạy…”. Cuối cùng hắn đã phải hèn nhát van xin dưới tay Đam Săn. Đăm Săn đã chiến thắng thật vẻ vang.

Ngược lại với Mtao Mxây, Đăm Săn lại được miêu tả với những ngôn ngữ khác. Cử chỉ, hành động và ngôn ngữ của chàng đều rất oai phong. Chàng hiên ngang thách đấu với Mtao Mxây bằng một tinh thần thượng võ. Chàng cho kẻ thù múa khiên trước. Vẻ đẹp của chàng trong chiến đấu được miêu tả “Mỗi lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh… vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây”.

Tác giả dân gian đã miêu tả hành động của Đăm Săn rất tỉ mỉ. Chàng hiện lên như một đấng thần linh, đối lập hoàn toàn với hình ảnh Mtao Mxây trong đoạn trích. Khiên của Mtao Mxây “kêu lạch xạch như quả mướp khô” thì khi Đăm Săn múa “Chàng múa trên cao, gió như bão…”

Bằng ngôn ngữ kể chuyện rất hồn nhiên và ngây thơ, tác giả dân gian đã tạo dựng hai nhân vật anh hùng ở hai tuyến khác nhau, qua đó khẳng định sức mạnh cộng đồng.