Phân tích bài thơ Cuối thu của Đoàn Văn Cừ Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm thơ lớp 10

Phân tích bài thơ Cuối thu của Đoàn Văn Cừ mang đến bài văn mẫu cực hay, ấn tượng nhất. Qua đó giúp các em có thể tham khảo để nâng cao kỹ năng viết văn bản nghị luận về một tác phẩm thơ hay.

Cuối thu của Đoàn Văn Cừ là bài thơ rất hay khắc họa cảnh sắc mùa thu trong một buổi chiều tối cuối thu, với không gian yên tĩnh và đầy ắp sự chuyển mùa. Để hiểu rõ hơn về bài thơ mời các bạn cùng theo dõi bài văn mẫu phân tích Cuối thu trong bài viết dưới đây. Ngoài ra các bạn xem thêm bài văn mẫu: phân tích bài thơ Vịnh năm canh, phân tích bài thơ Chỉ có thể là mẹ của Đặng Minh Mai.

Phân tích bài thơ Cuối thu của Đoàn Văn Cừ

Khi mùa thu về, mọi thứ như chậm lại, nhẹ nhàng và bình yên hơn. Mùa thu không chỉ là mùa của những cơn gió se lạnh hay sắc lá vàng rơi mà còn là mùa của sự hoài niệm, của những cảm xúc lắng đọng. Bài thơ "Cuối thu" của Đoàn Văn Cừ chính là bức tranh tinh tế về vẻ đẹp của thiên nhiên cuối thu, với những hình ảnh rất đỗi quen thuộc nhưng lại mang trong mình một sức sống vô cùng đặc biệt. Qua bài thơ, nhà thơ không chỉ khắc họa một cảnh sắc thiên nhiên huyền ảo mà còn gửi gắm vào đó tình yêu quê hương sâu sắc, niềm trân trọng đối với những giá trị giản dị mà thiêng liêng của cuộc sống.

Trước hết, bài thơ "Cuối thu" được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, ngắn gọn nhưng lại đầy đủ những sắc thái cảm xúc. Dù chỉ có bốn câu thơ, nhưng Đoàn Văn Cừ đã khéo léo vẽ nên một bức tranh thiên nhiên mùa thu tuyệt đẹp, qua đó bộc lộ tình cảm yêu mến, trân trọng đối với quê hương, đất nước.

“Cuối thu trời biếc lúa vàng bông,
Cỏ nhạt màu xanh lá úa hồng.”

Đoàn Văn Cừ đã sử dụng những hình ảnh vô cùng sống động và gần gũi để khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên trong những ngày cuối thu. Hình ảnh "trời biếc" gợi lên một bầu trời trong xanh, không chút tì vết, đặc trưng của những ngày thu mát mẻ. Bầu trời ấy như thể là chiếc nền vẽ lên màu sắc tuyệt đẹp của "lúa vàng bông," khiến người đọc cảm nhận được sự ấm áp, no đủ của đất trời. Mùa thu ở đây không chỉ đơn thuần là cảnh vật, mà còn là sự kết tinh của những mùa vụ, sự chăm sóc của con người đối với đất đai. Đặc biệt, hình ảnh "lúa vàng bông" như một dấu hiệu của sự trọn vẹn, một mùa vụ bội thu đã đến gần. Câu thơ thứ hai lại gợi lên một sắc thái khác của mùa thu, khi "cỏ nhạt màu xanh lá úa hồng" vẽ nên một cảnh vật mang đậm chất hoài niệm. Cỏ cây chuyển màu, lá úa đi, như thể mùa thu đang sắp tàn, báo hiệu sự chuyển mùa của đất trời, đưa đến cảm giác tĩnh lặng và phảng phất chút buồn. Không những thế, ở hai câu thơ cuối:

“Hôm tối chân trời sương tím phủ,
Gió đưa hương lúa bốc thơm lừng.”

không gian thu trở nên huyền bí hơn bao giờ hết. "Chân trời sương tím phủ" không chỉ là một cảnh vật đẹp mà còn là một cảm giác, một trạng thái của tâm hồn. Màu sắc của sương tím, sắc màu của hoàng hôn muộn, như nhấn mạnh sự tĩnh lặng của thời gian. Lúc này, trời đất dường như trở nên mơ màng, huyền ảo, một vẻ đẹp mong manh của mùa thu sắp kết thúc. Câu thơ "Gió đưa hương lúa bốc thơm lừng" làm cho không gian của bài thơ trở nên đầy sức sống, khiến người đọc cảm nhận được sự trong lành, thanh thoát của không khí mùa thu. Mùi hương của lúa bốc lên ngào ngạt, như một lời mời gọi con người quay về với những giá trị thuần túy, gắn bó với mảnh đất quê hương.

Khép lại bức tranh tuyệt đẹp ấy, bài thơ "Cuối thu" của Đoàn Văn Cừ không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật khắc họa thiên nhiên đẹp đẽ mà còn là tiếng lòng của nhà thơ, là tình yêu quê hương và niềm trân trọng đối với những giá trị giản dị trong cuộc sống. Qua bốn câu thơ ngắn gọn, tác giả đã đưa người đọc vào một không gian đầy chất thơ, đầy những cảm xúc lắng đọng và hoài niệm. Cảnh sắc thiên nhiên trong bài thơ như một bản hòa ca, nơi mùa thu không chỉ là mùa của lá vàng, của cánh đồng lúa bội thu mà còn là mùa của những cảm xúc sâu lắng, của niềm yêu thương gắn bó với đất mẹ. "Cuối thu" không chỉ là một bài thơ hay mà còn là lời nhắc nhở chúng ta về vẻ đẹp của thiên nhiên, về tình cảm sâu sắc với những điều bình dị trong cuộc sống.