Phản ứng tráng gương của Anđehit Ôn tập Hóa học 11
Phản ứng tráng gương của Anđehit là tài liệu cực kì hữu ích mà Eballsviet.com muốn giới thiệu đến quý thầy cô cùng các bạn học sinh lớp 11 tham khảo.
Tài liệu bao gồm lý thuyết, phương pháp giải, ví dụ minh họa kèm theo một số dạng bài tập về phản ứng tráng gương của Anđehit. Hi vọng với tài liệu này các bạn có thêm nhiều tài liệu tham khảo, củng cố kiến thức để đạt được kết quả cao trong các bài kiểm tra một tiết, bài thi học kì 1 sắp tới. Vậy sau đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây.
Phản ứng tráng gương của Anđehit
1. Phản ứng tráng gương Anđehit là gì?
Phản ứng tráng gương còn được gọi là phản ứng tráng bạc. Đây là loại phản ứng đặc trưng của anđehit. Chúng ta có thể hiểu, phản ứng tráng gương là phản ứng đặc trưng của nhóm chức anđehit khi tác dụng với AgNO3 hoặc Ag2O trong môi trường NH3 tạo ra Ag. Với phản ứng này, anđehit sẽ được chứng minh là có tính khử.
2. Phương trình phản ứng tráng gương Anđehit tổng quát
Phương trình phản ứng tổng quát:
\(R(CHO)_x+2xAgNO_3+3xNH_3+xH_2O→R(COONH_4)_x+xNH_4NO_3+2xAg\)
→ Phản ứng chứng minh anđehit có tính khử và được dùng để nhận biết anđehit.
- Riêng HCHO có phản ứng:
\(HCHO+4AgNO_3+6NH_3+2H_2O→(NH_4)_2CO_3+4NH_4NO_3+4Ag\)
Phản ứng của HCHO tạo ra các muối vô cơ chứ không phải muối của axit hữu cơ như các anđehit khác.
3. Cách giải bài tập phản ứng tráng gương Anđehit
Phản ứng: \(R(CHO)_a+aAg_2O→R(COOH)_a+2aAg\)
Dựa vào tỷ lệ số mol andehit và Ag
+ Nếu \(\frac{n_{Ag}}{n_A}=2\) => Andehit A là andehit đơn chức.
+ Nếu \(\frac{n_{Ag}}{n_A}=4\) => Andehit A là HCHO hoặc andehit hai chức \(R(CHO)_2\)
+ Hỗn hợp 2 andehit đơn chức cho phản ứng tráng gương
\(\frac{n_{Ag}}{n_A}>2\) => có một chất là HCHO.
+ Hỗn hợp 2 andehit mạch thẳng (khác HCHO) cho phản ứng tráng gương với:
\(2<\frac{n_{Ag}}{n_A}<4\)=> có một andehit đơn chức và một andehit đa chức.
Dựa và phản ứng tráng gương:
+ 1mol anđehit đơn chức (R-CHO) cho 2mol Ag
+ Trường hợp đặc biệt: H-CH = O phản ứng Ag2O tạo 4mol Ag và %O = 53,33%
4. Cách viết phương trình phản ứng tráng gương Anđehit
Thuốc thử dùng cho phản ứng tráng gương là AgNO3/NH3 hay còn gọi Tollens. Vì vậy, khi viết phương trình phản ứng, các bạn phải viết dạng đầy đủ của nó. Đối với chương trình nâng cao là [Ag(NH3)2]OH. Còn đối với chương trình chuẩn là AgNO3 + NH3 + H2O.
Như vậy, ta được phương trình: AgNO3 + 3NH3 + H2O → [Ag(NH3)2]OH + NH4NO3.
Mỗi loại hợp chất khác nhau khi tham gia phản ứng tráng gương sẽ cho ra sản phẩm khác nhau. Và do đó, cách viết phương trình phản ứng cũng khác nhau. Dưới đây, chúng tôi giới thiệu cách viết phương trình phản ứng tráng bạc của anđehit, axit fomic.
Anđehit
Anđehit là hợp chất trong hóa hữu cơ, nó có nhóm chức cacbaldehyd: R-CHO. Khi tham gia phản ứng tráng gương, nó có phương trình:
RCHO + 2[Ag(NH3)2]OH → RCOONH4 + 2Ag + 3NH3 + H2O
RCHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O → RCOONH4 + 2Ag + 2NH4NO3
RCHO + Ag2O → RCOOH + 2Ag
Riêng metanal có phương trình:
HCHO + 4[Ag(NH3)2]OH → (NH4)2CO3 + 4Ag + 2H2O + 6NH3
HCHO + AgNO3 + NH3 + H2O → (NH4)2CO3 + NH4NO3 + Ag
HCHO + 2Ag2O → 4Ag + CO2 + H2O
Axit fomic
Axit fomic là dạng axit cacboxylic đơn giản. công thức của nó là CH2O2 hoặc HCOOH. Phương trình phản ứng tráng gương của axit fomic là:
HCOOH + 2[Ag(NH3)2]OH → (NH4)2CO3 + 2Ag + 2NH3 + H2O
HCOOH + AgNO3 + NH3 + H2O → (NH4)2CO3 + Ag + NH4NO3
Ag2O + HCOOH → 2Ag + H2O + CO2
Thông qua các phương trình trên, chúng ta nhận thấy, dù là phản ứng tráng gương với hợp chất nào thì sau phản ứng, Ag là sản phẩm bắt buộc phải có. Các bạn nên lưu ý điểm này trong quá trình giải bài tập.
5. Bài tập phản ứng tráng gương của Anđehit
Bài 1
Cho 2,8 gam anđehit X đơn chức phản ứng hết với dung dịch AgNO3/NH3 dư, thu được 10,8 gam Ag. Tên gọi của X là
Gợi ý đáp án
nAg= 0,1 mol
Trường hợp 1: X là anđehit fomic => nHCHO = nAg / 4 = 0,025 mol
=> M = 2,8/0,025 = 112 (loại)
Trường hợp 2: X có dạng RCHO (R ≠ H)
=> nRCHO = nAg/ 2 = 0,1 / 2 = 0,05 mol
=> MRCHO = 2,8 / 0,05 = 56 => R = 27 (C2H3)
=> X là CH2=CH-CHO (anđehit acrylic)
Bài 2: Cho a mol HCHO tác dụng với dung dịch AgNO3 trong dung dịch NH3 dư kết thúc phản ứng thu được X gam Ag. Oxi hóa a mol HCHO với hiệu suất 50% thu được hỗn hợp B. Cho toàn bộ B tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3 dư, kết thúc phản ứng thu được y gam Ag. Tỉ số y/x là bao nhiêu.
Gợi ý đáp án
a mol HCHO phản ứng tráng bạc thu được X gam Ag => x = 4a.108 (g)
Oxi hóa a mol HCHO với hiệu suất 50% sẽ thu được hỗn hợp B gồm 0,5 a mol HCOOH và 0,5a mol HCHO dư
Vì HCOOH cũng tham gia phản ứng tráng bạc
=> nAg = 4nHCHO dư + 2nHCOOH
=>y = 108. (4.0,5a + 2.0,5a) = 108.3a (g)
Vậy y/x = 3/4
Bài 3
Cho a mol anđehit X, mạch hở tác dụng hoàn toàn với H2 thì cần 3a mol H2 và thu được chất hữu cơ Y. Cho Y tác dụng hoàn toàn với Na dư thu được a mol H2. Đốt cháy hoàn toàn a mol X thu được tối đa 4a mol CO2.
Công thức cấu tạo phù hợp với X là:
A. C2H4(CHO)2
B. CH(CHO)3
C. C2H2(CHO)2
D. C2HCHO
Gợi ý đáp án
Vì khi tác dụng với H2 thì cần 3a mol H2 vậy trong X có 3 liên kết . Vì Y tác dụng hoàn toàn với Na dư thu được a mol H2: trong Y có 2 nhóm chức -OH vậy X có 2 nhóm chức - CHO, và trong gốc hiđrocácbon có một liên kết .
Sơ đồ phản ứng cháy:
CnH2n-2 (CHO)2 → n+2CO2
a 4a
Vậy n+2 = 4 => n = 2