Phân tích bài thơ Nói với Em của Vũ Quần Phương Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm thơ

Phân tích bài thơ Nói với Em của Vũ Quần Phương bao gồm 2 mẫu khác nhau cực hay ấn tượng nhất. Qua đó giúp các bạn có thêm nhiều gợi ý tham khảo rèn luyện kỹ năng viết bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ hay.

Nói với em là bài thơ rất hay đã gợi nhắc tuổi thơ chúng ta phải biết học cách nghe, học cách nhìn, học cách nghĩ, nghĩa là phải biết sống đẹp, sống nhân hậu, sống có tình nghĩa thủy chung. Vậy dưới đây là 2 bài văn mẫu phân tích bài thơ Nói với em hay nhất mời các bạn theo dõi. Ngoài ra các bạn xem thêm bài văn mẫu phân tích bài thơ Nắng đã hanh rồi.

Phân tích bài thơ Nói với em

Bài thơ "Nói với em" của Vũ Quần Phương là một lời nhắn nhủ đầy yêu thương và sâu sắc về những kỷ niệm tuổi thơ, sự gắn bó với gia đình và tình yêu thương cha mẹ. Bằng những hình ảnh sinh động và giản dị, nhà thơ đã khéo léo thể hiện sự quý trọng và yêu mến đối với những giá trị đích thực của cuộc sống.

Mở đầu bài thơ, tác giả sử dụng hình ảnh "nếu nhắm mắt trong vườn lộng gió", mở ra một không gian thiên nhiên tươi đẹp, tràn ngập âm thanh của chim chóc. Tiếng chim lích rích, tiếng con chìa vôi hót vang trên những tán lá tạo nên một bức tranh sống động về một thiên nhiên yên bình. Đây là hình ảnh mà bất cứ ai, đặc biệt là trẻ em, khi nhắm mắt lại có thể hình dung được. Hình ảnh "con chìa vôi vừa hót vừa bay" không chỉ gợi lên âm thanh của thiên nhiên mà còn tạo cảm giác tự do, bay bổng. Sự kết hợp giữa thiên nhiên và âm thanh đã làm cho bức tranh này trở nên sinh động, gần gũi.

Tiếp theo, tác giả chuyển sang hình ảnh của bà mẹ, người luôn kể chuyện cho con nghe. "Nếu nhắm mắt nghe bà kể chuyện" là lời nhắc nhớ về những câu chuyện cổ tích mà bà thường kể, một không gian tưởng tượng và mơ mộng đầy lý thú. Hình ảnh "các bà tiên", "chú bé đi hài bảy dặm", "quả thị thơm" không chỉ là những hình ảnh đẹp trong trí tưởng tượng của trẻ nhỏ mà còn chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc, dạy dỗ về đức tính tốt đẹp và hiền lành. Tình yêu thương, sự che chở của bà mẹ được thể hiện rõ qua những câu chuyện cổ tích mà bà kể, như một cách bồi đắp những niềm tin đẹp trong lòng đứa trẻ.

Cuối cùng, tác giả quay về với hình ảnh của cha mẹ, những người đã vất vả nuôi nấng và chăm sóc con cái. "Nếu nhắm mắt, nghĩ về cha mẹ" là một sự tưởng nhớ đầy xúc động và biết ơn. Hình ảnh "tay bồng bế sớm khuya vất vả" và "mắt nhắm rồi, lại mở ra ngay" là những hình ảnh chân thật, giản dị nhưng lại mang giá trị lớn lao. Qua đó, nhà thơ muốn nhắc nhở người đọc về công ơn nuôi dưỡng của cha mẹ, sự hy sinh thầm lặng của họ trong suốt quá trình chăm sóc con cái.

Bài thơ khép lại với một thông điệp sâu sắc: tình yêu thương gia đình, sự gắn bó với thiên nhiên và những ký ức tuổi thơ sẽ luôn là nguồn động lực lớn lao trong cuộc sống. Vũ Quần Phương đã khéo léo sử dụng những hình ảnh bình dị nhưng vô cùng gần gũi, để thể hiện một cách sâu sắc những tình cảm thiêng liêng trong mỗi con người.

Phân tích Nói với Em 

“Nói với em” là bài thơ giản dị, mơ mộng và tràn đầy tình yêu thương của nhà thơ Vũ Quần Phương dành cho nhân vật “ em”. Những vần thơ đơn sơ nhưng mang nhiều ý nghĩa sâu sắc đã giúp nó trở nên gần gũi và dễ tiếp cận hơn đối với đối tượng “ em” mà tác giả muốn hướng tới. Bài thơ mang đến một thông điệp ý nghĩa về việc biết trân trọng những điều bình dị, gần gũi xung quanh ta cũng như sự biết ơn, yêu thương đối với những người thân yêu của mình.

Bài thơ có cấu trúc ba đoạn, mỗi đoạn thơ được bắt đầu với một giả định “ nếu nhắm mắt” và được tác giả khéo léo dẫn dắt người đọc tới ba cảm nhận hoàn toàn riêng biệt: thế giới tự nhiên, một không gian cổ tích và một tình cảm gia đình thiêng liêng.

Nếu nhắm mắt trong vườn lộng gió,
Sẽ được nghe thấy tiếng chim hay,
Tiếng lích chích chim sâu trong lá,
Con chìa vôi vừa hót vừa bay.

Ở khổ thơ này, tác giả đặt người đọc vào trạng thái nhắm mắt, nhắm mắt là khi tâm hồn chúng ta trở nên thanh tịnh, là khi ta có thể cảm nhận một cách tinh tế nhất từng âm thanh, cảm giác, hương thơm. Nhắm mắt trong khu vườn lộng gió để rồi dùng thính giác của mình để thưởng thức tiếng chim hót líu lo. Tác giả thậm chí có thể cảm nhận và phân biệt được tiếng của từng loài chim trong khu vườn, tiếng chim sâu lích chích trong từng khe lá, tiếng chìa vôi hót cùng với âm thanh của gió tạo nên một bản hợp xướng tuyệt vời của tự nhiên. Những giai điệu vui tươi, những hình ảnh gần gũi quen thuộc ấy đã từng gắn bó với tuổi thơ của mỗi người, phải nói rằng Vũ Quần Phương vô cùng tinh tế mới có thể diễn tả những hình ảnh đó một cách tỉ mỉ, sinh động tới như vậy.

Nếu nhắm mắt nghe bà kể chuyện,
Sẽ được nhìn thấy các bà tiên,
Thấy chú bé đi hài bảy dặm,
Quả thị thơm, cô Tấm rất hiền.

Nếu như đoạn thơ đầu tiên là vẻ đẹp của thế giới thiên nhiên thực tại thì ở đoạn thơ này, tác giả đã đưa người đọc tới một thế giới thần tiên cổ tích. Khi chúng ta còn bé, tuổi thơ của mỗi người có lẽ đều gắn bó với những câu chuyện cổ tích bà kể cho nghe, những đêm trưa hè gió lộng và câu chuyện của bà đã đưa bao thế hệ tuổi thơ chìm vào giấc ngủ. Khi nhắm mắt và lắng nghe bà kể chuyện, ta sẽ được "nhìn thấy" những hình ảnh và câu chuyện trong trí tưởng tượng, như các bà tiên, chú bé đi hài bảy dặm, quả thị thơm và cô Tấm hiền lành. Đây là những hình ảnh và câu chuyện quen thuộc trong văn hóa dân gian Việt Nam, mang đến cảm giác ấm áp, gần gũi, quen thuộc.

Nếu nhắm mắt nghĩ về cha mẹ,
Đã nuôi em khôn lớn từng ngày,
Tay bồng bế, sớm khuya vất vả,
Mắt nhắm rồi, lại mở ra ngay.

Khổ thơ cuối là khổ thơ ý nghĩa nhất, cũng là cảm hứng chủ đạo của toàn bài thơ, đó là tình cảm gia đình thiêng liêng. Nếu như ở hai khổ trên, nhân vật “ em” nhắm mắt để cảm nhận thế giới xung quanh và những câu chuyện thần tiên kì bí với sự háo hức, say mê thì ở đoạn thơ này, khi nhắm mắt lại đó lại là hình ảnh cha mẹ sớm khuya vất vả, tay bồng tay bế nuôi em khôn lớn mỗi ngày. Sự hi sinh vất vả của cha mẹ trong việc nuôi dưỡng con cái là những kỷ niệm đẹp, thiêng liêng, khắc sâu trong lòng những đứa con của mình. Tình cảm gia đình ấy lớn đến nỗi, nó không chỉ xuất hiện trong khi nhắm mắt và tưởng tượng, mà nó hiện hữu ngay cả khi ta mở mắt, tình yêu và sự chăm sóc của cha mẹ luôn hiện diện trong từng khoảnh khắc, từ khi ta còn là những đứa trẻ cho tới khi trưởng thành, nó sẽ là những dấu ấn không thể nào quên. Khổ thơ trên cũng là lời gửi gắm của tác giả tới người đọc về chữ hiếu trong đạo làm con, về giá trị và ý nghĩa của hạnh phúc gia đình.

Bằng việc sử dụng các hình ảnh thơ sinh động, cụ thể, gần gũi với thế giới trẻ thơ và các biện pháp tu từ dẫn dắt người đọc và thế giới tưởng tượng đầy màu sắc, Vũ Quần Phương đã thành công gửi gắm những thông điệp quý giá tới mọi người về việc biết trân trọng những điều bình dị, gần gũi quanh ta, biết yêu thương và trân quý những giá trị tốt đẹp của tình cảm gia đình thiêng liêng cao cả.