Văn mẫu lớp 8: Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ qua đoạn trích Trong lòng mẹ Dàn ý & 4 bài văn mẫu lớp 8 hay nhất

Văn mẫu lớp 8: Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ qua đoạn trích Trong lòng mẹ gồm dàn ý chi tiết, cùng 4 bài văn mẫu. Giúp các em học sinh lớp 8 hiểu sâu sắc hơn về đoạn trích, để thấy được cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ của nhà văn Nguyên Hồng.

Đề bài: Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ gắn tình mẹ của nhà văn Nguyên Hồng qua đoạn trích Trong lòng mẹ.

Dàn ý Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ

a. Mở bài

• Giới thiệu tác giả Nguyên Hồng và đoạn trích Trong lòng mẹ
• Dẫn dắt vào vấn đề: Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ gắn tình mẹ của nhà văn Nguyên Hồng qua đoạn trích Trong lòng mẹ

b. Thân bài

Khái quát chung:

• “Những ngày thơ ấu” là tập hồi kí kể về tuổi thơ cay đắng của tác giả. Tác phẩm gồm 9 chương, đăng trên báo năm 1938, in thành sách lần đầu năm 1940. Đoạn trích “Trong lòng mẹ” là chương IV của tác phẩm.
• Đoạn trích “Trong lòng mẹ”; trích hồi kí “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng, đã kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng, tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn đối với người mẹ bất hạnh.

Bố cục:

• Phần 1: Từ đầu đến “Người ta hỏi đến chứ”: Cuộc đối thoại giữa người cô và bé Hồng.
• Phần 2: Còn lại: Cuộc gặp gỡ giữa bé Hồng và mẹ.

Phân tích:

• Hoàn cảnh đáng thương của bé Hồng: mồ côi, sống xa mẹ, chịu nhiều tủi cực.
• Cuộc đối thoại giữa bé Hồng và bà cô:
  • Thái độ của bà cô: giả dối, mỉa mai cay độc.
  • Thái độ và tình cảm của bé Hồng trước câu chuyện: đau đớn tủi cực, và thấy thương mẹ nhiều hơn.
• Cuộc gặp gỡ giữa bé Hồng và mẹ
  • Tình yêu thương, nỗi xúc động bàng hoàng, niềm sung sướng và cả sự tủi thân nghẹn ngào vỡ òa trong tiếng khóc nức nở.
  • Niềm hạnh phúc, thiêng liêng của tình mẫu tử.
• Nhận xét: Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ được thể hiện rõ qua:
  • Cách nhìn nhận của chú bé Hồng về những hủ tục phong kiến là thương mẹ là thấu hiểu và thương cho số phận những người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
  • Đề cao tình mẫu tử thiêng liêng: tình cảm của bé Hồng dành cho mẹ với những mong chờ, những cung bậc cảm xúc sâu lắng.
  • Những ký ức tuổi thơ được gìn giữ một cách chân thành qua lời văn cũng tác giả: sự việc, câu chuyện được tái hiện sinh động qua hồi kí.

c. Kết bài

• Nêu cảm nhận, đánh giá chung về vấn đề
• Mở rộng vấn đề bằng suy nghĩ và liên tưởng của mỗi cá nhân

Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ - Mẫu 1

Tuổi thơ thường để lại nhiều kỉ niệm không bao giờ phai. Đó là ngày đầu tiên đi học (Thanh Tịnh) hay thời kì cùng vui chơi, chung “sống với đồng, với sông rồi với bể” (Nguyễn Duy). Nhưng sâu đậm nhất đối với mọi ký ức bao giờ cũng là hình ảnh người mẹ. Thể hiện những tình cảm sâu sắc của tình mẫu tử thiêng liêng, văn bản “Trong lòng mẹ” trích từ “Những ngày thơ ấu” (Nguyên Hồng) đã để lại nhiều xúc động mạnh mẽ cho bạn đọc. Cảm hứng nhân đạo của tác giả thấm đậm trong từng câu văn.

Nguyên Hồng đã “lôi kéo” chúng ta cùng sống lại với thời thơ ấu cay cực. Đó là những trang hồi ký đầy nước mắt, là tiếng lòng thổn thức xót xa của một trái tim khao khát tình thương. Từ nỗi niềm ấy, người đọc nhận ra ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử - động lực giúp mọi người vượt qua khó khăn,chiến thắng bất hạnh.

Đoạn trích Trong lòng mẹ là câu chuyện chân thực và cảm động về tình cảm của một cậu bé đối với người mẹ đáng thương phải chạy trốn hủ tục khắt khe và bao định kiến nghiệt ngã. Từ tâm hồn nhạy cảm, trong trắng, thơ ngây luôn luôn khát khao tình mẹ của nhân vật “tôi”, chúng ta hiểu thêm hồn văn giàu lòng nhân ái của Nguyên Hồng.

Sinh ra trong một gia đình, sa sút, bất hạnh ở Nam Định, bé Hồng là kết quả của cuộc hôn nhân không tình yêu. Bố bé Hồng nghiện ngập rồi chết mòn chết mỏi bên bàn đèn thuốc phiện để lại sự túng quẫn. Mẹ bé Hồng phải mang đứa con nhỏ vào Thanh Hóa cam chịu cảnh “tha phương cầu thực”. Sống với gia đình bên nội nhưng Hồng bị hắt hủi, ghẻ lạnh đến cay nghiệt. Hàng ngày, cậu phải nghe bà cô buông lời nói xấu mẹ. “Bà cô bên chồng” luôn luôn bộ lộ thái độ khinh bỉ chị dâu. Chỉ có bé Hồng hiểu mẹ và yêu mẹ hơn tất cả. Số phận thật trớ trêu - trong gia đình của mình mà bé Hồng không được vòng tay yêu thương của mẹ chăm sóc. Nếu bà cô là hiện thân của hủ tục, định kiến về người phụ nữ trẻ goá bụa thì bé Hồng tiêu biểu cho những trẻ em giàu tình thương yêu, kính trọng mẹ. Bà cô thật ích kỷ, nhẫn tâm cố ý làm tổn thương tâm hồn đứa cháu ruột. Mụ ta gieo rắc vào đầu bé Hồng bao nỗi hoài nghi. Hồng không thể quên được giọng nói, “nụ cười rất kịch” của bà cô. Bị con người độc địa ấy đầu độc hàng ngày, bé Hồng vẫn giữ được nguyên vẹn lòng thương yêu, kính mến mẹ. Điều này khẳng định tình cảm mẹ con thật bền chặt, không gì chia cắt được.

Không thiếu thốn vật chất như những đứa trẻ lang thang cơ nhỡ, điều day dứt bé Hồng là ở chỗ không nhận được tình thương từ họ hàng, người thân. Hơn thế nữa, một chút tình dành cho mẹ cũng đang bị người khác tước đoạt mất. Bé Hồng bị đầy đọa bởi sự ghen ghét, đố kị của nhiều người thân. Là đứa trẻ vô tư, nhưng bé Hồng đã già trước tuổi khi căm tức hủ tục, quyết tâm bảo vệ mẹ đến cùng. Và nhất là cố chống chọi lại sự xâm nhập của cái xấu.

Tuy vậy, sức chịu đựng của trẻ cũng chỉ có hạn. Bà cô đã phần nào đạt được mục đích khi xoáy sâu vào vết thương lòng của đứa cháu mồ côi. Những giọt nước mắt “ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa ở cằm và cổ” là hiện thân của tủi nhục và mặc cảm. Hồng “im lặng cúi đầu xuống đất”, lòng thắt lại, khoé mắt cay cay. Giọt nước mắt ấy lay động bao tấm lòng trắc ẩn.

Thế rồi, trên đường đi bất ngờ gặp một người giống mẹ, bé Hồng bật tiếng gọi : “Mợ ơi… mợ ơi… mợ ơi!”, Những lời thống thiết ấy lay động không gian. Tiếng kêu vội vã, kéo dài thể hiện nỗi khát khao tình thương. Cất tiếng gọi nhưng bé vẫn lo lắng, hồi hộp vì sợ nhận nhầm. Không có xúc cảm mãnh liệt thôi thúc không thể cất lên tiếng gọi như thế. Nhưng sự “ngờ ngợ” ấy đã không còn mơ hồ nữa, người phụ nữ dừng xe và bé Hồng nhanh chóng nhận ra mẹ sau bao ngày xa cách. Mẹ về trong niềm vui, hân hoan và hạnh phúc . Một lần nữa, bé Hồng lại khóc. “Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu … thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở”. Nếu những lần trước là tiếng khóc kìm nén thì giờ đây tiếng nức nở làm vơi đi bao uất ức, tủi cực. Tiếng khóc không xót xa mà tràn trề hạnh phúc. Nước mắt bé Hồng và mẹ trong giây phút này, là hiện thân của tình mẫu tử.

Qua đôi mắt của bé Hồng, mẹ vẫn đẹp một cách lạ lùng. Vẻ đẹp ấy không rực rỡ mà giản dị và vô cùng thân thương. Bởi trong cái nhìn của Hồng, mẹ bao giờ cũng là người đẹp nhất! Từ đó, đoạn văn đánh thức niềm ước mơ của bao người con khi đứng trước mẹ. Ai cũng muốn bé lại để lăn vào lòng người mẹ, “áp mặt vào bầu sữa nóng của mẹ, để mẹ “vuốt ve từ trán xuống cằm và gãi rôm ở sống lưng cho…” Từng chữ, từng câu đều đầy ắp cảm xúc êm ái. Cuộc gặp gỡ bất ngờ mãi mãi để lại niềm hạnh phúc trong trái tim nhân vật và người đọc. Không bi thảm như truyện “Lão Hạc”, kết cục có hậu của đoạn văn là sự bù đắp cho tâm hồn thánh thiện của người con hiếu thảo.

Trang hồi kí đã thể hiện những số phận cơ cực, đặc biệt là hai mẹ con một người phụ nữ bị ràng buộc bởi hủ tục phong kiến. Từ nội dung trên, tác giả phản ánh bộ mặt xấu xa của xã hội đương thời, lên tiếng bảo vệ những người bất hạnh. Đoạn văn thể hiện tinh thần nhân đạo cao cả. Từng câu chữ, hình ảnh đều khắc họa sâu sắc tình mẫu tử thiêng liêng. “Trong lòng mẹ” tiêu biểu cho phong cách “văn nóng” (văn giàu cảm xúc) của Nguyên Hồng.

Trước chông gai, nhiều tình cảm mặn nồng cũng đổ vỡ. Nhưng tình mẫu tử thiêng liêng của bé Hồng đã không hề thay đổi. Đó là sự nhắc nhở chúng ta phải biết luôn luôn thương yêu kính trọng mẹ . Trong lòng mẹ nói riêng Những ngày thơ ấu nói chung sẽ mãi mãi trường tồn. Bạn đọc muôn đời không chỉ tìm thấy ở đó những tình cảm nhân đạo sâu sắc mà còn nhận được một bài học triết lí về giá trị tình mẫu tử - chất thơ giữa cuộc đời còn nhiều cay cực.

Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ - Mẫu 2

Tuổi thơ trong ký ức của mỗi con người bao giờ cũng chất chứa biết bao điều kỳ diệu: nhiều khi là cánh diều chao giữa tầng không với muôn ngàn sắc màu rực rỡ; lắm lúc lại là cánh cò trắng chập chờn bay vào những giấc mơ; và thỉnh thoảng là chị Hằng Nga sống trên cung trăng bên chú Cuội… Nhưng hình ảnh ta đều bắt gặp trong mọi ký ức tuổi thơ lại chính là Mẹ – quen thuộc và gần gũi nhất. Trong lòng mẹ trích Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng là đoạn trích đã gây nhiều xúc động mạnh mẽ cho người đọc khi thể hiện gần như trọn vẹn những tình cảm sâu sắc của tình mẫu tử thiêng liêng chất chứa trong từng câu chữ.

Đến với tác phẩm của Nguyên Hồng, người ta không phải là thưởng thức những câu chuyện được dựng xây bằng tưởng tượng mà Nguyên Hồng đã “lôi kéo” con người cùng sống chung với cuộc đời số phận của nhà văn – chứ không còn là nhân vật. Bởi lẽ Những ngày thơ ấu là một phần kỷ niệm được rút ra trong tuổi thơ cay cực của chính nhà văn. Nó là những trang hồi ký chứa đầy nước mắt, thổn thức xót xa của một trái tim sớm phải nếm vị đắng cuộc đời, thiếu vắng tình thương và luôn khát khao tình yêu của mẹ. Niềm khát khao ấy cháy bỏng, mãnh liệt như muốn phá tung tất cả để tìm đến tình thương, tìm đến người mẹ. Và cũng chính từ tình cảm ấy, người đọc nhận ra ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử. Đó là động lực để giúp những đứa trẻ vượt lên khó khăn, vượt lên hoàn cảnh bất hạnh để tìm đến một tương lai rạng ngời. Đó cũng là nguồn sức mạnh vô hình an ủi và chở che cho những trái tim run rẩy.

Cảnh đời thực của những số phận con người, đặc biệt là người phụ nữ vẫn còn bị ràng buộc bởi hủ tục phong kiến khắt khe đã được ghi lại đầy đủ đậm nét bằng những trang hồi ký nóng hổi niềm thương cảm của chính tác giả. Nhằm phản ánh một xã hội bất công, đồng thời lên tiếng bảo vệ cho con người bất hạnh, tác phẩm đã thể hiện một tinh thần nhân đạo cao cả. Gắn với tình cảm chân thành của nhà văn là sự chuyển tải nỗi xúc động trong từng câu chữ hình ảnh đã khắc họa sâu sắc giá trị tình cảm thiêng liêng trong gia đình: tình mẫu tử.

Trong lòng mẹ cũng là tiêu biểu cho phong cách “văn nóng” của Nguyên Hồng. Có những tình cảm dễ dàng đổ vỡ trước chông gai nhưng tình mẫu tử thiêng liêng của bé Hồng đã không hề thay đổi. Đó cũng là sự nhắc nhở cho mỗi con người phải biết thương yêu kính trọng mẹ với tất cả tình cảm của mình. Có những tác phẩm đã mau chóng bị lãng quên nhưng giá trị Trong lòng mẹ cũng như Những ngày thơ ấu sẽ mãi mãi trường tồn bởi nó không những chứa đựng một tình cảm nhân đạo sâu sắc mà còn là một triết lí về giá trị tình cảm gia đình, thấm đượm chất thơ giữa cuộc đời nhiều cay cực.

Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ - Mẫu 3

Trong mỗi chúng ta có lẽ “tình mẫu tử” vẫn là thứ tình cảm đẹp đẽ và thiêng liêng nhất. Bởi hình ảnh người mẹ đã in sâu trong tâm trí mỗi đứa con. Ta bắt gặp tình cảm thiêng liêng ấy trong đoạn trích Trong lòng mẹ của nhà văn Nguyên Hồng. Đọc đoạn trích người đọc không khỏi xúc động trước tình yêu thương của chú bé Hồng dành cho người mẹ đáng thương của mình. Hồng đã trải qua những thử thách không kém phần đau đớn để giữ trọn vẹn tình cảm yêu thương mẹ trong sự khinh bỉ, xoi mói độc địa của những người họ hàng giàu có. Cuối cùng, bao tháng ngày chờ mong, khát khao cũng được đền đáp, Hồng đã ở “trong lòng mẹ”.

Chú bé Hồng – nhân vật chính của truyện lớn lên trong một gia đình sa sút. Người cha sống u uất, trầm lặng, rồi chết trong nghèo túng, nghiện ngập. Người mẹ có trái tim khao khát yêu đương đành chôn vùi tuổi thanh xuân trong cuộc hôn nhân không có hạnh phúc. Sau khi chồng chết, người phụ nữ đáng thương ấy vì quá túng quẫn phải bỏ con đi tha hương cầu thực và bị người đời gán cho cái tội “chưa đoạn tang chồng mà đã chửa đẻ với người khác”. Hồng phải sống cuộc sống mồ côi cha, thiếu vắng tình thương của người mẹ, sống nhờ người họ hàng giàu có nhưng cay nghiệt. Hồng chịu cảnh cô đơn, bị hắt hủi.

Trái lại với thái độ căm thù và trách móc, Hồng thương mẹ và nhớ mẹ vô cùng. Em nuốt những giọt nước mắt đau đớn vào lòng khi luôn phải nghe những lời mỉa mai, bêu rếu xấu xa về mẹ của bà cô độc địa.

Đoạn trò truyện của Hồng với bà cô là một màn đối thoại đầy kịch tính đẩy tâm trạng em đến những diễn biến phức tạp, căng thẳng đến cao độ.

– Hồng, mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không?

Câu hỏi đầy ác ý ấy xoáy sâu vào tâm can của Hồng. Hồng hình dung vẻ mặt rầu rầu và sự hiền lành của mẹ, lại nghĩ tới những đêm thiếu thốn tình mẹ khiến Hồng phải khóc thầm thì Hồng muốn trả lời cô là: “có”. Nhưng cậu bé đã nhận ra ý nghĩ cay độc qua cách cười “rất kịch” của cô, cô chỉ cố ý gieo rắc vào đầu óc Hồng những mối hoài nghi về mẹ cậu.

Hồng đã cúi mặt không đáp, sau đó Hồng nở nụ cười thật chua xót.

Hồng hiểu mẹ, hiểu được vì hoàn cảnh mà mẹ Hồng phải ra đi. Em đã khóc vì thương mẹ bị lăng nhục, bị đối xử bất công. Em khóc vì thân trẻ yếu đuối, cô đơn không sao bênh vực được mẹ. Càng thương mẹ, em càng căm ghét những hủ tục phong kiến vô lí, tàn nhẫn đã đầy đọa, trói buộc mẹ em: “Giá như những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kỳ nát vụn mới thôi”.

Chính tình thương mẹ đã khiến cho Hồng nhận ra đâu là lẽ phải, đâu là những con người, những tập tục đáng phê phán.

Tình thương ấy còn được biểu hiện rất sinh động, rất cụ thể trong lần gặp mẹ.

Thoáng thấy bóng một người trên xe rất giống mẹ, Hổng liền chạy, đuổi theo bối rối gọi: ”Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ… ơi!”.

Những tiếng gọi ấy bật ra từ lòng khát khao được gặp mẹ của chú bé bấy lâu nay bị dồn nén. Sự thổn thức của trái tim thơ trẻ bật thành tiếng gọi. Khi đuổi theo được chiếc xe đó, Hồng được lòng bàn tay dịu hiền của người mẹ xoa lên đầu. Hồng oà khóc. Trong tiếng khóc ấy có cả niềm hạnh phúc được gặp mẹ, cả nỗi tủi thân bởi lâu quá không được gặp mẹ, bởi bao niềm cay đắng bị lăng nhục tàn nhẫn cùng những uất ức dồn nén được giải toả.

Mải mê ngắm nhìn và suy nghĩ về mẹ, mải mê say sưa tận hưởng những cảm giác êm dịu khi được ngồi trong lòng mẹ để bàn tay người mẹ vuốt ve.

Trong giây phút này, Hồng như sống trong “tình mẫu tử” hạnh phúc ấy Hạnh phúc trong lòng mẹ không chỉ là hạnh phúc, là niềm khao khát của riêng Hồng mà là khao khát, là mong muốn của bất kỳ đứa trẻ nào.

Từ lúc lên xe đến khi về nhà, Hồng không còn nhớ gì nữa. Cả những lời mẹ hỏi, cả những câu trả lời của cậu và những câu nói của người cô bị chìm ngay đi – Hồng không nghĩ đến nó nữa…

Sự xúc động của bé Hồng khi gặp mẹ càng chứng tỏ tình thương mẹ của Hồng là sâu đậm, là nồng thắm, là nguyên vẹn. Bất chấp tất cả sự ngăn cách của rào cản lễ giáo phong kiến hà khắc đối với người phụ nữ nói chung và đối với mẹ Hồng nói riêng.

Tình mẫu tử trong đoạn trích thật đẹp đẽ, thiêng liêng, xúc động. Nguyên Hồng đã mở ra trước mắt chúng ta một thế giới tâm hồn phong phú. Thế giới ấy luôn làm chúng ta ngạc nhiên vì ánh sáng nhân đạo lấp lánh của tình người.

Cảm hứng nhân đạo và ký ức tuổi thơ - Mẫu 4

Nói đến Nguyên Hồng, người ta nhớ ngay một giọng văn như trút cả bao xúc động đắng đót vào trong những câu chuyện của ông. Hồi ký “Những ngày thơ ấu” là kỷ niệm xót xa của cậu bé Hồng, mang theo cái dư vị đắng chát của tuổi thơ khát khao tình mẹ.

Cho đến tận bây giờ, khi đọc lại những trang viết này, người đọc vẫn lây lan cảm giác của cậu bé sớm phải chịu thiếu thốn tình cảm, để rồi chợt nhận ra: tình mẫu tử là nguồn sức mạnh thiêng liêng và diệu kỳ, là nguồn an ủi và chở che giúp cho đứa trẻ có thể vượt lên bao đắng cay tủi nhục và bất hạnh.

Đoạn trích Trong lòng mẹ là hồi ức đan xen cay đắng và ngọt ngào của chính nhà văn – cậu bé sinh ra trong một gia đình bất hạnh: người cha nghiện ngập rồi chết mòn, chết gục bên bàn đèn thuốc phiện, người mẹ cùng túng phải đi tha phương cầu thực, cậu bé Hồng đã phải sống trong cảnh hắt hủi ghẻ lạnh đến cay nghiệt của chính những người trong họ hàng. Cậu bé phải đối mặt với bà cô cay nghiệt, luôn luôn “tươi cười” – khiến hình dung đến loại người “bề ngoài thơn thớt nói cười – mà trong nham hiểm giết người không dao”. Đáng sợ hơn, sự tàn nhẫn ấy lại dành cho đứa cháu ruột vô tội của mình. Những diễn biến tâm trạng của bé Hồng trong câu chuyện đã được thuật lại bằng tất cả nỗi niềm đau thắt vì những ký ức hãi hùng kinh khiếp của tuổi thơ. Kỳ diệu thay, những trang viết ấy lại giúp chúng ta hiểu ra một điều thật tự nhiên giản dị: Mẹ là người chỉ có một trên đời, tình mẹ con là mối dây bền chặt không gì chia cắt được.

Trước khi gặp mẹ: Nói một cách công bằng, nếu chỉ nhìn vào bề ngoài cuộc sống của cậu bé Hồng, có thể nói cậu bé ấy vẫn còn may mắn hơn bao đứa trẻ lang thang vì còn có một mái nhà và những người ruột thịt để nương tựa sau khi cha mất và mẹ bỏ đi. Nhưng liệu có thể gọi là gia đình không khi chính những người thân – mà đại diện là bà cô ruột lại đóng vai trò người giám hộ cay nghiệt. Tấm lòng trẻ thơ ấy thật đáng quí. Đối với bé Hồng, bao giờ mẹ cũng là người tốt nhất, đẹp nhất. Tình cảm của đứa con đã giúp bé vượt qua những thành kiến mà người cô đã gieo rắc vào lòng cậu.

“Vì tôi biết rõ, nhắc đến mẹ tôi, cô chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi, một người đàn bà đã bị cái tội là góa chồng, nợ nần cùng túng quá, phải bỏ con cái đi tha phương cầu thực. Nhưng đời nào lòng thương yêu và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến…”

Nhưng ta cũng nhận ra những vết thương lòng đau nhói mà bé Hồng đã sớm phải gánh chịu. Sự tra tấn tinh thần thật ghê gớm. Sức chịu đựng của một cậu bé cũng có chừng mực. Ta chứng kiến và cảm thương cho từng khoảnh khắc đớn đau, cậu đã trở thành tấm bia hứng chịu thay cho mẹ những ghẻ lạnh, thành kiến của người đời: “Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay”

Dù đã kìm nén hết mức nhưng những lời độc ác kia vẫn đạt được mục đích khi đã lấy được những giọt nước mắt tủi nhục của một đứa trẻ không đủ sức tự vệ . Ta chợt ghê sợ trước loại người như bà cô – họ vẫn lẩn quất đâu đó quanh ta, với trò tra tấn gặm nhấm dần niềm tin con trẻ. Liệu ta có hoà chung giọt nước mắt này chăng: “Nước mắt tôi ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa ở cằm và cổ”.

Càng thương cho cậu bé Hồng, ta lại càng căm uất sự ghẻ lạnh của người đời trước những số phận bất hạnh. Từ nhận thức non nớt, cậu bé ấy cũng đã kiên quyết bảo vệ mẹ mình, bất chấp những thành kiến ác độc: “Chỉ vì tôi thương mẹ tôi và căm tức sao mẹ tôi lại vì sợ hãi những thành kiến tàn ác mà xa lìa anh em tôi, để sinh nở một cách giấu giếm… Tôi cười dài trong tiếng khóc”. Dường như khoảnh khắc cười dài trong tiếng khóc kia chứa chất sự phẫn nộ và khinh bỉ không cần giấu giếm Trong thâm tâm, liệu rằng cậu bé ấy có khi nào oán trách mẹ mình đã nhẫn tâm bỏ con không? Có lẽ không bao giờ, bởi lẽ niềm khao khát được gặp lại mẹ lúc nào cũng thường trực trong lòng cậu bé.

Ta xúc động biết bao nhiêu trước khoảnh khắc hồi hộp lo lắng của cậu bé khi sợ mình nhận nhầm mẹ. Linh cảm và tình yêu dành cho mẹ đã không đánh lừa cậu, để đền đáp lại là cảm giác của đứa con trong lòng mẹ – cảm giác được chở che, bảo bọc, được thương yêu, an ủi. Hình ảnh mẹ qua những trang viết của nhà văn thật tươi tắn sinh động, là sự diệu kỳ giúp cậu bé vượt lên nỗi cay đắng của những ngày xa mẹ. Mỗi khi đứng trước mẹ, có lẽ mỗi một người trong chúng ta cũng sẽ cảm nhận được tình mẹ giống như cậu bé Hồng: “Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở”. Không khóc sao được, khi những uất ức nén nhịn có dịp bùng phát, khi cậu bé có được cảm giác an toàn và được chở che trong vòng tay mẹ. Thật đẹp khi chúng ta đọc những câu văn, tràn trề cảm giác hạnh phúc:“Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy mẹ có một êm dịu vô cùng”. Mẹ đã trở về cùng đứa con thân yêu, để cậu bé được thỏa lòng mong nhớ và khát khao bé nhỏ của mình. Có lẽ không cần phải bình luận thêm nhiều, khi tất cả tình yêu với mẹ đã được nhà văn giãi bày trên trang giấy.

Một đoạn trích ngắn, một tình yêu vô bờ bến nhà văn dành cho mẹ đã khiến cho bao trái tim trẻ thơ thổn thức. Điều quan trọng hơn, nhà văn đã đem đến cho ta những giờ phút suy ngẫm về vai trò Người Mẹ. Có lẽ vì những ngày thơ ấu in đậm trong hoài niệm đã làm nên một hồn văn nhân ái Nguyên Hồng sau này chăng?