Phân tích bài thơ Cô hái mơ của Nguyễn Bính Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm thơ lớp 10

Phân tích bài thơ Cô hái mơ của Nguyễn Bính mang đến bài văn mẫu cực hay, ấn tượng nhất. Qua đó giúp các em có thể tham khảo để nâng cao kỹ năng viết văn bản nghị luận về một tác phẩm thơ hay.

Cô hái mơ của Nguyễn Bính là bài thơ rất hay mang đến cho người đọc một cái nhìn sâu sắc về ý chí và khát vọng trong cuộc sống. Để hiểu rõ hơn về bài thơ mời các bạn cùng theo dõi bài văn mẫu phân tích Cô hái mơ trong bài viết dưới đây. Ngoài ra các bạn xem thêm bài văn mẫu: phân tích bài thơ Biển của Xuân Diệu, phân tích bài thơ Vịnh năm canh, phân tích bài thơ Chỉ có thể là mẹ của Đặng Minh Mai.

Phân tích Cô hái mơ của Nguyễn Bính

Nguyễn Bính là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới (1930-1945). Khác với vẻ hiện đại, cách tân của nhiều nhà thơ đương thời, thơ Nguyễn Bính mang đậm hồn quê Việt Nam với những vần điệu mộc mạc, giản dị và giàu chất trữ tình. Đặc biệt, ông thường khai thác hình ảnh người thiếu nữ thôn quê trong trẻo, duyên dáng, gắn liền với cảnh sắc thiên nhiên nên thơ của làng quê Việt Nam. Bài thơ "Cô hái mơ" là một trong những sáng tác tiêu biểu thể hiện rõ nét phong cách thơ Nguyễn Bính. Qua hình ảnh cô gái hái mơ giữa không gian núi rừng tĩnh lặng, bài thơ gợi lên một bức tranh thơ mộng, trữ tình, đồng thời thể hiện niềm thương nhớ xa xôi và nỗi lòng sâu kín của nhà thơ.

Bài thơ “Cô hái mơ” được viết theo thể thơ lục bát - thể thơ truyền thống của dân tộc. Với thể thơ này, Nguyễn Bính đã thổi hồn quê mộc mạc, giản dị vào từng câu chữ, tạo nên một bản tình ca nhẹ nhàng, êm đềm. Bài thơ vẽ nên hình ảnh một cô gái hái mơ giữa núi rừng yên ả, đầy chất thơ. Hình ảnh ấy vừa thực, vừa mộng, như bước ra từ một giấc mơ của nhà thơ.

Khung cảnh thiên nhiên được mở ra với chất thơ thấm đượm trong trang viết:

“Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,
Một người chín nhớ mười mong một người.
Gió mơ về thoảng hương mơ,
Bờ xa áo trắng ai ngờ... mơ phai.”

Ngay từ câu thơ đầu tiên, Nguyễn Bính đã mở ra không gian làng quê quen thuộc với những địa danh như “Thôn Đoài” và “thôn Đông”. Không gian chia xa này gợi lên cảm giác về một nỗi nhớ nhung da diết. Cách nói “một người chín nhớ mười mong một người” gợi tình ý sâu sắc, nhẹ nhàng mà đầy thương nhớ. Hình ảnh “gió mơ”, “thoảng hương mơ” không chỉ gợi tả thiên nhiên tinh khôi, thanh khiết mà còn mang nét huyền ảo như một giấc mơ đẹp. Trong khung cảnh ấy, hình ảnh cô gái áo trắng thoáng hiện ở bờ xa như một nét chấm phá nhẹ nhàng, thanh thoát. Cô gái ấy vừa thực, vừa mơ, khiến lòng người bâng khuâng, xao xuyến. Đặc biệt, cụm từ “mơ phai” ở cuối khổ thơ gợi lên nỗi buồn man mác như bóng hình của cô gái đã phai mờ theo thời gian.

Điểm xuyết giữa không gian thiên nhiên thơ mộng là hình ảnh người con gái giản dị, thướt tha, ngọt ngào:

“Em là con gái trong khung,
Đi hái mơ mà động cả rừng chiều.
Bước chân xuống lá rơi nhiều,
Lá rơi, ai biết tình yêu em rơi?”

Khổ thơ thứ hai tập trung miêu tả vẻ đẹp của cô gái hái mơ - hình ảnh trung tâm của bài thơ. Nguyễn Bính đã khéo léo sử dụng hình ảnh “con gái trong khung” để gợi lên nét đẹp trong trẻo, dịu dàng và e ấp của người thiếu nữ. Cô gái ấy tựa như một bức tranh trong khung kính, khiến người ta ngẩn ngơ khi ngắm nhìn. Khung cảnh núi rừng yên ả bỗng trở nên xao động khi cô gái xuất hiện: “Đi hái mơ mà động cả rừng chiều”. Tiếng lá rơi “lả tả” dưới bước chân nhẹ nhàng của cô gái không chỉ là âm thanh của thiên nhiên mà còn là nhịp đập của trái tim đang rung động trước vẻ đẹp thơ mộng ấy. Câu thơ “Lá rơi, ai biết tình yêu em rơi?” đầy ẩn ý, như một lời thổ lộ kín đáo. Tình yêu của cô gái cũng như chiếc lá rơi, nhẹ nhàng, lặng lẽ và chẳng ai hay biết. Vẻ đẹp của cô gái hái mơ trong thơ Nguyễn Bính không chỉ gợi hình, gợi cảm mà còn rất đỗi trữ tình, gợi lên nỗi niềm bâng khuâng, xao xuyến trong lòng người đọc.

Đứng trước vẻ đẹp xao xuyến ấy, dường như không gian trở nên mơ hồ hơn bao giờ hết, tổng hòa với nỗi niềm thầm kín của nhà thơ:

“Rừng chiều có một tiếng ca,
Ấy hồn em đó, thoảng ra ngoài đồng.
Mắt em là bóng cây sung,
Lòng em là cả mênh mông ráng chiều.”

Ở khổ thơ thứ ba, không gian của bài thơ càng trở nên mơ hồ và huyền ảo. Tiếng hát của cô gái cất lên giữa rừng chiều tĩnh lặng khiến cho cảnh vật trở nên thơ mộng, trữ tình hơn bao giờ hết. Tiếng ca ấy không chỉ là âm thanh thực mà còn là tiếng lòng của cô gái, là linh hồn của cả bức tranh thơ. Nguyễn Bính đã mượn hình ảnh thiên nhiên để diễn tả vẻ đẹp tâm hồn của cô gái: “Mắt em là bóng cây sung”, “Lòng em là cả mênh mông ráng chiều”. Đôi mắt cô gái mang vẻ u buồn, thăm thẳm như bóng cây rừng lúc hoàng hôn. Tâm hồn cô lại rộng lớn, mênh mông và đầy xúc cảm như sắc đỏ ráng chiều. Đây chính là những câu thơ đặc sắc nhất trong bài, gợi tả vẻ đẹp vừa thực vừa mộng của cô gái hái mơ.

Khép lại bài thơ là nỗi vấn vương, luyến tiếc khôn nguôi của một trái tim lặng lẽ đơn phương:

“Rằng xưa có gió mơ về,
Thổi chăng lay động lời thề nước non?
Ngàn năm giếng cũ còn son,
Chờ em, em đã bỏ con đường mơ.”

Khổ thơ cuối cùng khép lại bài thơ trong một nỗi buồn man mác, luyến tiếc. Hình ảnh “gió mơ về” gợi lên một lời thề ước xa xưa, một mối tình đẹp nhưng dở dang. Hình ảnh “giếng cũ còn son” như một minh chứng cho lòng chung thủy, son sắc, nhưng người con gái ấy đã “bỏ con đường mơ”. Câu thơ gợi lên một nỗi buồn thầm lặng, như một giấc mơ đẹp bị đánh thức. Cả bài thơ khép lại trong dư âm nhẹ nhàng, man mác buồn, để lại trong lòng người đọc những vấn vương khó tả.

Bài thơ đã sử dụng thể thơ lục bát truyền thống, lời thơ mềm mại, uyển chuyển và giàu nhạc điệu, hình ảnh thơ giàu tính biểu cảm, đậm chất trữ tình và giàu màu sắc dân gian cùng bút pháp tả cảnh ngụ tình tinh tế, ẩn chứa những xúc cảm sâu lắng. Mặt khác, bài thơ “Cô hái mơ” là bức tranh thơ mộng về thiên nhiên và con người thôn quê Việt Nam. Qua hình ảnh cô gái hái mơ, Nguyễn Bính đã khắc họa vẻ đẹp trong sáng, dịu dàng và mộng mơ của người thiếu nữ thôn quê. Đồng thời, bài thơ còn thể hiện nỗi niềm thầm kín của tác giả - một nỗi buồn man mác, một sự tiếc nuối nhẹ nhàng như giấc mơ đẹp đã qua.

Thi phẩm “Cô hái mơ” là minh chứng rõ nét cho phong cách thơ Nguyễn Bính - mộc mạc, giản dị nhưng giàu sức gợi và đậm đà hồn quê Việt Nam. Hình ảnh cô gái hái mơ giữa núi rừng yên ả, thanh khiết đã trở thành biểu tượng cho vẻ đẹp trong trẻo, thuần khiết của người con gái Việt Nam xưa. Qua bài thơ, ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp nên thơ của thiên nhiên mà còn thấy được những xúc cảm chân thành, sâu lắng của nhà thơ trước vẻ đẹp ấy. "Cô hái mơ" đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc bởi tình yêu thiên nhiên và con người mộc mạc, dung dị mà Nguyễn Bính gửi gắm qua từng câu chữ.