Lời dẫn chương trình chào cờ đầu tuần Mẫu lời dẫn chương trình sinh hoạt dưới cờ hay nhất

Lời dẫn chương trình chào cờ đầu tuần năm 2024 - 2025 hay, đặc sắc nhất, giúp thầy cô tham khảo để xây dựng chương trình chào cờ đầu tuần ý nghĩa nhất cho học sinh của mình.

Chào cờ đầu tuần giờ đây gọi là sinh hoạt dưới cờ là hoạt động giáo dục bắt buộc nằm trong Chương trình GDPT 2018 với tên gọi khác là hoạt động trải nghiệm. Mỗi tháng sẽ là một chủ điểm, thầy cô có thể tham khảo mẫu Kế hoạch sinh hoạt dưới cờ theo chủ đề để nhanh chóng viết lời dẫn chương trình thật hay.

Lời dẫn chương trình chào cờ đầu tuần - Mẫu 1

1. Ổn định tổ chức. Trước khi vào SH

MC: Để chuẩn bị vào buổi sinh hoạt đầu tuần xin các bạn xuống sân ổn định theo vị trí lớp.

Mời các bạn đứng lên.

Nghỉ- Nghiêm – Nhìn trước- Thẳng.- Thôi

Đã đến giờ làm lễ chào cờ, em xin kính mời quí thầy cô ra sân cùng dự lễ chào cờ cùng chúng em.

Mời toàn liên đội chỉnh đốn lại trang phục, bỏ món xuống, ổn định để làm lễ chào cờ.

2. Chào cờ - Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu.

a. Nghi lễ chào cờ:

MC: Trước khi vào buổi sinh hoạt, em xin trân trọng kính mời quý thầy cô giáo, cùng toàn thể các bạn chuẩn bị làm lễ chào cờ.

Đội nghi lễ vào vị trí.

Nghiêm! Chào cờ ... Chào. .... Quốc ca – Đội ca

Vì tổ quốc xã hội chủ nghĩa

Vì lý tưởng của Bác Hồ vĩ đại – Sẵn sàng.

Trân trọng cảm ơn quý thầy cô giáo, các anh chị phụ trách cùng toàn thể các bạn.

Đội nghi lễ về vị trí.

b. Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu:

MC: Kính thưa quý thầy cô giáo, thưa toàn thể các bạn đội viên, nhi đồng thân mến!

Thực hiện nhiệm vụ năm học của nhà trường, chương trình công tác đội và phong trào thiếu nhi năm học 20...-20..... của liên đội.

Được sự phân công của Liên Đội, hôm nay chi đôi. ... tổ chức buổi sinh hoạt dưới cờ với chủ điểm “Chăm ngoan – học giỏi”.

Kính thưa Quý thầy cô và các bạn thân mến!

Tới dự với buổi sinh hoạt dưới cờ hôm nay, em xin trân trọng giới thiệu có Thầy (cô)................................................... Hiệu Trưởng. Đề nghị chúng ta nhiệt liệt chào mừng.

Em xin giới thiệu, buổi sinh hoạt hôm nay còn có các thầy cô giáo và hơn 1300 bạn đội viên, nhi đồng của trường đã có mặt đông đủ . Xin nhiệt liệt chào mừng.

3. Tuyên truyền về chủ điểm:

4. Nhận xét đánh giá hoạt động trong tuần;

MC: - Sau đây xin mời đại diện lớp trực lên nhận xét về tình hình của lớp trong tuần qua và nêu ý kiến (Nếu có)

Đại diện lớp trực * Em xin kính chào quý thầy cô cùng các bạn, em xin tự giới thiệu, em tên là..........................................chi đội............ trong buổi chào cờ ngày hôm nay, em xin thay mặt lớp nhận xét tình hình học tập, tham gia phong trào và thực hiện nội quy nhà trường như sau:

- Về ưu điểm: Đi học đầy đủ, chuẩn bị tốt bài ở nhà, tham gia phong trào đạt kết quả như sau:

*Hội khỏe phù đổng tham gia các môn .................................. đạt kết quả................................

*Hội thi làm thiệp có.... bạn tham gia, chi đội lựa chọn ... sản phẩm dự thi cấp liên đội. Kết quả....., Các bạn thực hiện tốt nội qui, có ý thức giữ vệ sinh chung, Trong tuần có …bạn tiến bộ là:......................

- Về khuyết điểm: Đi học không đội mũ bảo hiểm..............., đi trễ................., không đeo khăn quàng........., ra chơi còn chơi các trò nguy hiểm............, khi ăn trưa còn nói chuyện gây mất trật tự, không ăn hết phần ăn...

Ý kiến góp ý cho chi đội và các lớp là:

- Đi học không nên mang trang sức, không mang quá nhiều tiền, không ăn hàng rong, nhớ đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông.

- Tránh Tình trạng chạy giỡn va vào nhau gây thương tích cho bạn..

5. Sinh hoạt chủ điểm:

Sau đây xin mời toàn liên đội cùng thưởng thức tiết mục sinh hoạt của chi đội chúng em với chủ điểm chăm ngoan học giỏi mừng ngày thành lập hội Liên Hiệp Phụ Nữ Việt Nam 20/10 (Tùy chọn theo chủ điểm) , xin 1 tràng pháo tay thật lớn để chào mừng các bạn…………………………………………………………

Vâng, Xin 1 tràng pháo tay thật to để cổ vũ và cảm ơn phần trình bày vừa rồi ạ. Xin cảm ơn. Xin được cảm ơn các tiết mục rất hay và ý nghĩa của các bạn đã thể hiện trong tiết sinh hoạt ngày hôm nay.

6: Nhận xét chủ điểm và triển khai chủ điểm mới:

MC: Tiếp theo chương trình em trân trọng kính mời cô ....................... – GV Tổng phụ trách đội lên Nhận xét ưu khuyết điểm và dặn dò hoạt động trong tuần, trân trọng kính mời cô.

Sau khi cô dặn dò xong, nếu có tặng quà:

MC: Xin chúc mừng các bạn đã có thành tích xuất sắc trong hội thi vừa qua, Xin 1 tràng pháo tay thật to để chúc mừng và mong rằng các bạn sẽ tiếp tục phát huy trong những cuộc thi tiếp theo.

7. Phát biểu của BGH và chi đội nhận nhiệm vụ

MC: Tiếp theo chương trình em trân trọng kính mời............. – Đại diện Ban giám hiệu sẽ lên Nhận xét và dặn dò các hoạt động trong tuần, trân trọng kính mời ..... (đợi phát biểu xong)

MC: Chúng ta vừa được nghe những lời tâm sự, những lời dạy bảo ân cần của .................................... Đáp lại sự tin tưởng và lòng mong mỏi của ............chúng em xin hứa rằng chúng em sẽ không ngừng phấn đấu thi đua học tập và rèn luyện, xứng đáng với niềm tin yêu của các thầy các cô.

MC: Qua tuần sau, để trực chào cờ xim mời đại diện chi đội...... lên nhận nhiệm vụ trong tuần sinh hoạt kế tiếp.

(Chi đội trực tuần tiếp theo) Em Tên là:..................................Xin đại diện Chi đội xin nhận nhiệm vụ trong tuần. Em xin hứa sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ được phân công, nhắc nhở các bạn trong lớp thực hiện tốt nội quy của nhà trường.Kính chúc quí thầy cô và các bạn 1 tuần tràn đầy niềm vui và hạnh phúc.

MC: Cuối cùng em trân trọng cảm ơn quý thầy cô và các bạn đã tham dự cùng chúng em tiết sinh hoạt dưới cờ với chủ điểm “Chăm ngoan học giỏi”. Em xin kính chúc các thầy cô giáo luôn luôn mạnh khoẻ và thành công trong sự nghiệp trồng người. Chúc các bạn luôn chăm ngoan học giỏi, bắt đầu tuần học đạt kết quả cao. Trân trọng cảm ơn!

Sau đây em kính mời quý thầy cô và các bạn nghỉ.

Lời dẫn chương trình chào cờ đầu tuần - Mẫu 2

MC 1: Kính chào quý thầy cô và các bạn học sinh! Em tên là: .................................................

MC 2: Em tên là: .......................................…………………………………...................................

MC 1: Hôm nay, chúng em rất hân hạnh được đại diện cho tập thể lớp.………dẫn chương trình sinh hoạt hôm nay.

Nội dung chương trình hôm nay gồm có 4 nội dung chính:

- Phần 1: Tổng kết thi đua của các lớp trong thi đua thứ ... (Từ ngày ........... đến ngày ..............)

- Phần 2: Một số lời nhận xét về tình hình thi đua và kết quả học tập của các lớp trong tuần vừa qua.

MC 2:

- Phần 3: Học sinh chúng ta sẽ cùng tham gia trả lời những câu hỏi đố vui kiến thức mà Ban chấp hành đoàn trường đã biên soạn.

Nếu các bạn trả lời đúng câu hỏi sẽ nhận được phần quà mà nhà trường đã chuẩn bị sẵn.

MC 1:

Xen lẫn vào phần đố vui là những tiết mục văn nghệ do lớp đã chuẩn bị để tạo không khí sinh động của buổi sinh hoạt hôm nay.

- Phần cuối cùng sẽ là những lời nhận xét, nhắc nhở và những thông tin của Ban giám hiệu nhà trường.

MC 2:

Sau đây, chúng ta bắt đầu chương trình sinh hoạt đầu tuần hôm nay.

MC 1:

Trước tiên là phần tổng kết tình hình thi đua của các lớp.

MC 2: Trong tuần học vừa qua, tất cả đã có ... lớp hạng nhất, không bị trừ điểm thi đua. Đó là những lớp ....

MC 1:

Và trong tuần qua, lớp về hạng áp chót là lớp ... với tổng số điểm trừ là ... điểm; còn lớp về hạng cuối – hạng ... là lớp ... với tổng số điểm trừ là ... điểm

MC 2:

Lớp về hạng áp chót còn những mặt tồn tại như sau:

bị trừ … điểm

bị trừ … điểm

bị trừ … điểm

MC 1:

Lớp về cuối là lớp … với tổng điểm trừ là .. . Lớp đã những vi phạm sau:

bị trừ … điểm

bị trừ … điểm

bị trừ … điểm

Chúng ta vừa nhìn lại kết quả thi đua trong tuần vừa qua. Qua kết quả đó, lớp ………. có một số nhận xét như sau:

MC 2:

* Trước tiên là về những ưu điểm về học tập và thi đua của các lớp trong tuần học vừa qua:

- Thứ nhất là ưu điểm về việc mặt học tập:

+ Số tiết A trừ, tiết B: của các lớp đã giảm so với tuần trước.

Tuần trước, các lớp có … tiết A trừ và tiết B.

Tuần này, chỉ còn …. tiết A trừ và B.

+ Bên cạnh số lượng tiết không tốt về học tập đã giảm thì số lượt học sinh không thuộc bài cũng đã có sự suy giảm đáng kể.

Tuần này chỉ còn … lượt học sinh không thuộc bài.

Chia ra như sau:

Khối …: có … lượt

Khối …: có … lượt

- Bên cạnh ưu điểm về học tập, trong tuần qua, các lớp cũng đã có một số ưu điểm về thi đua như sau:

+ Số lớp hạng nhất của tuần này tăng hơn so với tuần trước.

Tuần này có … lớp đạt hạng nhất.

Tuần trước có … lớp.

+ Điểm trừ của lớp hạng cuối cũng giảm so với tuần trước:

Lớp về hạng cuối của tuần này bị trừ… điểm, còn lớp về hạng cuối tuần trước bị trừ đến … điểm.

+ Số học sinh vắng trong tuần qua cũng giảm đáng kể. Cụ thể:

Khối …: có … lượt học sinh vắng

Khối …: có … lượt học sinh vắng

MC 1: Chúng ta vừa tổng kết lại những ưu điểm trong tuần thi đua vừa qua.

Nhưng bên cạnh đó, tình hình thi đua và học tập của các lớp vẫn còn tồn tại một số hạn chế.

* Trước tiên là khuyết điểm về mặt học tập:

- Số tiết được đánh giá không tốt về học tập vẫn còn tồn tại ở các lớp. Tổng cộng có ... tiết A trừ, diễn ra ở những lớp ………………….

MC 2:

* Thi đua của các lớp cũng còn những thiếu sót như sau:

- Số học sinh vi phạm về nội quy của nhà trường vẫn còn diễn ra:

Việc vệ sinh lớp học, khu vực sân quy định: vẫn còn có những lớp thực hiện chưa tốt, không hoàn thành tốt nhiệm vụ, như ở các lớp …

Ngoài ra, hiện tượng học sinh đi muộn vẫn còn ở các lớp ….

Đặc biệt, trong tuần thi đua vừa qua, nhà trường cũng đã ghi nhận một số hiện tượng vi phạm mang tính chất nghiêm trọng. Cụ thể như:

bị trừ … điểm

bị trừ … điểm

bị trừ … điểm

MC 1:

Như vậy, trong tuần thi đua vừa qua, các lớp vẫn còn tồn tại khá nhiều khuyết điểm. Chúng ta cần có những phương hướng cụ thể để khắc phục.

Lớp ………. xin được định hướng cho các bạn một số hành động cụ thể để khắc phục như sau:

* Về học tập:

-....................................................

-....................................................

-....................................................

* Về khuyết điểm thi đua:

-....................................................

-....................................................

-....................................................

MC 2:

Đó là những những lời nhận xét và một số biện pháp để các lớp có thể thực hiện thật tốt nội quy của nhà trường trong những tuần thi đua tiếp theo.

MC 2: Kính thưa quý thầy cô, các bạn học sinh thân mến!

Vừa rồi là phần Tổng kết tình hình thi đua của các lớp trong tuân học vừa qua. Tiếp theo sẽ là phần đố vui và những tiết mục văn nghệ do tập thể lớp …. đã chuẩn bị.

Các bạn hãy lắng thật kĩ từng câu hỏi. Sau khi câu hỏi được đọc xong, người dẫn chương trình sẽ bốc một lá phiếu để chọn ra đại diện lớp trả lời câu hỏi đó.

Nếu đại diện lớp trả lời không chính xác, người dẫn chương trình sẽ mời một bạn giơ tay nhanh nhất xung phong trả lời câu hỏi.

Nếu không có bạn nào trả lời chính xác đáp án của câu hỏi, phần thưởng sẽ được giữ lại cho tuần sinh hoạt tiếp theo.

Câu hỏi đầu tiên như sau:

Mình xin lặp lại câu hỏi

Mời bạn … hãy chọn ra một lớp may mắn trong ngày hôm nay trả lời câu hỏi.

MC 1:

Xin mời một bạn đại diện lớp …. bước lên phía trước để trả lời câu hỏi!

Xin cảm ở câu trả lời của bạn. Mời các bạn cho tràng pháo tay chúc mừng câu trả lời đúng của bạn

MC 2:

Kính thưa quý thầy cô và các bạn, vừa rồi là phần sinh hoạt đầu tuần của lớp ….

Cuối lời, bắt đầu một tuần lễ học tập và làm việc mới, tập thể lớp … xin kính chúc Quý thầy cô và các bạn có một tuần làm việc, học tập đạt được nhiều thành công.

MC 1:

Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các bạn đã theo dõi và tham gia vào phần sinh hoạt của lớp ….

Hẹn gặp lại quý thầy cô và các bạn ở lần sinh hoạt đầu tuần tiếp theo của lớp!

MC 2:

Tiếp theo sẽ là phần sinh hoạt của Ban giám hiệu nhà trường.

Trân trọng kính mời cô/thầy…….., Hiệu trưởng/Phó hiệu trưởng nhà trường sinh hoạt cùng các bạn.

Em xin trân trọng kính mời …!

Bài phát biểu chào cờ đầu tuần

Kính thưa các thầy cô giáo!

Các em học sinh thân mến!

Hôm nay là ngày đầu tiên của năm học mới, và tiết chào cờ hôm nay cũng là tiết chào cờ đầu tiên của năm học 20...- 20...., cũng là buổi mà thầy trò trường THCS ...... tề tựu đông đủ trong không khí trang nghiêm của thời khắc chào cờ Tổ quốc. Trước tiên, xin kính chúc sức khỏe các thầy cô giáo, chúc các em luôn ngoan, học giỏi. Chúc nhà trường chúng ta một năm học mới đầy thắng lợi và nhiều niềm vui.

Các em học sinh thân mến!

Đã bao giờ các em suy nghĩ một cách nghiêm túc để trả lời đúng đắn cho một câu hỏi có vẻ tầm thường sau: “Hàng ngày chúng ta đến trường để học cái gì?”. Phần lớn các em đều nhanh chóng có câu trả lời: “Học những điều có trong sách vở, cụ thể nhất là trong sách giáo khoa”. Chính vì thế mà người ta hay nói: “Cắp sách đến trường”…

Bởi vậy với tư cách là một người thầy ,cô muốn nhắn nhủ với các em rằng “Biển học là mênh mông, trong đó sách vở tuy quan trọng nhưng cũng chỉ là vùng biển gần bờ mà thôi”.

Nền giáo dục của chúng ta đang bắt đầu đổi mới theo xu hướng tiến bộ hơn, tích cực hơn, theo đó học sinh muốn thành đạt thì ngoài những kiến thức sách vở, họ còn phải thành thạo các kỹ năng xã hội, kỹ năng sống để phát triển toàn diện, họ cần phải được trang bị các giá trị chuẩn mực về tính cách, phẩm chất và những đạo đức tốt đẹp. Các em cần học để có kiến thức nhưng cũng cần trang bị cho mình những kỹ năng xã hội, kỹ năng sống để phát triển toàn diện và để tồn tại.

Trong năm học vừa qua, và trong thời gian từ ngày các em tựu trường,đôi lúc cô vẫn thoáng gặp những hiện tượng đáng buồn. Đó là khi t cô trông thấy một em nào đó vô tư vứt rác không đúng chỗ, đó là khi trên mặt bàn mới toanh, trên bờ tường vừa quét sơn, quét vôi ve, ai đó ngang nhiên viết, vẽ bậy, hoặc bôi bẩn bằng kẹo cao su… Các em gặp giáp mặt các thầy cô nhưng các em không chào, các em còn gây mâu thuẫn với nhau, còn nói những lời lẽ thiếu văn hóa…Những hành động ấy không thể nào chấp nhận được, phải nói thẳng đó là những hành động không tử tế. Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường trước hết các em phải là những người tử tế, muốn vậy phải học tập, rèn luyện thường xuyên ngay trong thời gian cắp sách tới trường.

Kính thưa các thầy cô giáo!

Các em học sinh thân mến!

Thay mặt nhà trường, cô sẽ giới thiệu các thầy cô với các em học sinh lớp 6- những thành viên mới trong gia đình chúng ta. Các em học sinh lớp 6 đâu rồi? Các em cùng đứng len nhé! Khi giới thiệu tới thầy cô nào, đề nghị các thầy cô đứng lên một chút.

.........................................

Ngoài ra còn rất nhiều thầy cô giáo khác mà các em sẽ được nghe những lời chỉ bảo ân cần và giọng giảng truyền cảm.

Sau đây, cô nêu những nội quy nhà trường mà các em phải thực hiện:

Điều 1. Trang phục

- Trang phục của học sinh, phù hợp với lứa tuổi và phong cách học sinh THCS. Thực hiện tốt nội quy của ngư­ời đội viên, đeo khăn quàng, đi dép quai hậu hoặc giầy, mặc áo trắng đồng phục theo quy định.

- Trang phục luôn sạch sẽ, chỉnh tề , các ngày hoạt động tập thể đội mũ lưỡi trai màu trắng.

Điều 2. Thực hiện thời gian học tập:

- Đi học đúng giờ, chuyên cần, nghỉ học phải có đơn xin phép có xác nhận của cha mẹ học sinh. Không bỏ giờ bỏ tiết. Giờ ra chơi không ra ngoài khu vực trường.

- Thực hiện đúng giờ giấc ra vào lớp theo hiệu lệnh trống của nhà trường.

Điều 3. Học tập ở lớp:

- Có đầy đủ vở ghi bài, sách giáo khoa, sách bài tập và đồ dùng học tập theo qui định.

- Chăm chỉ tích cực học tập, trên lớp trật tự nghe giảng, ghi chép bài đầy đủ, hăng hái phát biểu xây dựng bài và làm bài đầy đủ.

- Không nói chuyện riêng trong giờ học, không bỏ tiết, không dùng điện thoại di động trong giờ học.

Điều 4. Học tập ở nhà:

- Có thời gian biểu học ở nhà hợp lý phù hợp với điều kiện gia đình

- Có góc học tập kê ngay ngắn, học thuộc bài và làm đầy đủ bài tập trước khi đến lớp.

Điều 5. Sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất nhà trường:

- Sử dụng và bảo quản tốt cơ sở vật chất của nhà trường, lớp học, để xe đạp đúng nơi qui định.

- Không: Viết vẽ lên tường, cửa, bàn ghế, trèo lên bàn, ngồi lên bàn, xê dịch bàn ghế, làm hỏng của công nhà trường.

- Mỗi cá nhân cần có ý thức sử dụng tiết kiệm điện và tiết kiệm nước (tắt quạt, tắt đèn chiếu sáng khi ra khỏi phòng, sử dụng quạt và đèn chiếu sáng hợp lí không lãng phí)

- Nếu học sinh vi phạm làm hỏng tài sản của nhà trường đều bị kỷ luật theo đúng qui định của Bộ giáo dục và đào tạo và phải đền bù tài sản thiệt hại.

Điều 6. Qui định về vệ sinh và bảo vệ môi trường:

- Vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung cần sạch sẽ, đi vệ sinh đúng nơi qui định, bảo vệ và giữ gìn môi trường nhà trường luôn xanh-sạch-đẹp và an toàn,

- Trực nhật lớp học đảm bảo thời gian, luôn sạch sẽ, đổ rác đúng nơi qui định,

- Giữ gìn bảo quản bình nước và cốc uống của nhà trường của lớp học, luôn có ý thức giữ gìn cốc uống sạch sẽ đảm bảo vệ sinh, không được đổ nước, dùng nước bừa bãi.

- Không bẻ cành cây, hái hoa, dẫm lên bồn hoa, vứt rác ra lớp học và khuôn viên trường.

- Không ăn quà trước cổng trường, sân trường và lớp học.

- Không vứt giấy trong ngăn bàn.......

Điều 7. Thực hiện nếp sống có văn hoá, văn minh trong giao tiếp:

- Kính trọng, lễ phép vâng lời thầy cô giáo, cha mẹ, người hơn tuổi. Đoàn kết, sống thân thiện với bạn bè giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.

- Không nói tục, nói bậy. Không đánh nhau, không uống rượu bia, hút thuốc lá, không chơi trò chơi nguy hiểm, không cầm và sử dụng những vật sắc nhọn đến trường. HS nam không để tóc dài phải cắt tóc gọn gàng. HS không đi chân đất.

Điều 8. Các qui định khác:

Chấp hành nghiêm chỉnh qui định về an toàn giao thông, không gây rối trật tự công cộng, không tiếp tay cho người ngoài gây rối trước cổng trường. Tham gia đầy đủ các hoạt động của lớp, đoàn, đội và nhà trường tổ chức.

Trên đây là nội qui học sinh trường THCS ..... , nhà trường yêu cầu các em học sinh thực hiện nghiêm túc. Nếu học sinh vi phạm nội qui, thì tùy theo mức độ nặng nhẹ, sẽ bị kỷ luật theo đúng qui định của nhà trường.

Các em thân mến!

Rồi đây, khi rời mái trường THCS ........... thân yêu, các em sẽ bước vào đời bởi nhiều con đường khác nhau, do chính mình lựa chọn, hoặc do hoàn cảnh đưa đẩy. Cô mong rằng những điều đã học sẽ giúp các em vững vàng hơn trong cuộc sống. Các em có thể trở thành những người lao động chân chính, những nhà kỹ thuật có chuyên môn giỏi, những người nghiên cứu thành công, những doanh nghiệp tầm cỡ, những nhà lãnh đạo xuất sắc, những chính khách uyên bác…, nhưng trước hết những người tử tế phải biết yêu thương và căm giận, vì nhân dân, vì Tổ quốc Việt Nam yêu quý của chúng ta… Đó là điều mà tất cả các thầy cô của nhà trường mong chờ ở các em.

Cuối cùng, xin được cảm ơn các thầy cô và các em đã chú ý lắng nghe. Kính chúc các thầy cô nhiều sức khỏe để vững tay chèo đưa chuyến đò cập bến sang sông, chúc các em luôn chăm ngoan học giỏi.